Details

Category: Αναλύσεις

Published: 20 June 2016

Λευκές νύχτες, σκοτεινές μέρες

Τι είναι αυτή η περίφημη λευκή νύχτα που με τόση υπερηφάνεια διοργανώνει ο δήμαρχος Ζενέτος; Αν κρίνουμε από τα λόγια του ίδιου, πρόκειται για "ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά γεγονότα".

Ναι, οι καλοπληρωμένοι καλλιτέχνες που θα έρθουν για την σαββατιάτικη αρπαχτή στις κεντρικές πλατείες του Ιλίου... οι διάφοροι "Φορείς και Σύλλογοι" της πόλης που παρασιτούν στο πλάι των δημοτικών αρχών... οι απλωμένες ψησταριές και η τσίκνα σε όλο το μήκος των πεζοδρόμων... ο συνωστισμός από τα τραπεζοκαθίσματα... οι αφιονισμένοι έμποροι των κεντρικών πεζοδρόμων που τρίβουν τα χέρια τους για θολωμένους καταναλωτές που παίρνουν ανάσες "ξεγνοιασιάς", με την ψευδαίσθηση πως έχουν την "ευκαιρία" να αποκτήσουν "μισοτιμής" αυτά που "στερήθηκαν από την κρίση και τα μνημόνια" ... τα δημοτικά καλλιτεχνικά-πολιτιστικά σχήματα παραπεταμένα σε κάποια απόκεντρα σημεία της περιοχής απλά για να επιβεβαιώσουν το "πολιτιστικό έργο του δήμου"...  τα κενά βλέμματα των καταναλωτών. Ναι, όλα αυτά είναι "ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά γεγονότα" ένα φτηνιάρικο πανηγύρι για να "ζήσουμε την πόλη μας".

Το να "ζεις την πόλη σου" σημαίνει να καταναλώνεις: από καλλιτέχνες, σουβλάκια μέχρι μπλουζάκια μισοτιμής.  Να αναγνωρίζεις το δημόσιο χώρο, ως πεδίο συνάντησής σου με τα εμπορεύματα.

Εδώ και χρόνια εξάλλου οι πόλεις, οι δρόμοι και οι πλατείες τους οργανώνονται και αναπλάθονται με κύριο χαρακτηριστικό τον επικαθορισμό από τον χωροταξικό πολιτισμό της κατανάλωσης. Τα πεδία συνάντησης των κατοίκων όχι απλά απαξιώνονται (πχ στην περιοχή μας το Πάρκο Τρίτση), αλλά αποικιοποιούνται από μαγαζιά κάθε είδους. Όλες οι πλατείες που αναπλάστηκαν στην περιοχή, παραδόθηκαν στα γύρω μαγαζιά και ο δημόσιος χαρακτήρας τους πνίγεται από τα διαρκώς επεκτεινόμενα τραπεζοκαθίσματα, την αφιλόξενη φωταγώγησή τους και το "άγρυπνο βλέμμα" των αστυνομικών περιπολιών.  Με αυτόν τον τρόπο, οι πόλεις απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την όποια έννοια της κοινότητας: εγκαταλείπουν τις έννοιες  του μοιράσματος και της συνάντησης και χτίζονται πάνω στην παθητικότητα, την εξατομίκευση, την ιδιώτευση και βεβαίως το φόβο. Μια πραγματικότητα αποξένωσης, ξεριζώματος των σχέσεων, των εμπειριών και των αντιστάσεων και αντικατάστασης της συλλογικής κουλτούρας με διάσπαρτες ατομικότητες που επικοινωνούν μονάχα μέσα από τα προϊόντα και τις "εμπειρίες" που αγοράζουν και καταναλώνουν.

Ο δήμος Ιλίου, εδώ και χρόνια πρωτοστατεί σε κάθε είδους "καινοτομία" και στην ανάλογη υποκρισία που απαιτείται: θέλει το Ίλιον "πόλη καθαρή" (με επικέντρωση βέβαια στους εμπορικούς πεζοδρόμους), χωρίς πολιτικές αφίσες αλλά διατηρούσε παράνομη χωματερή στο Πάρκο Τρίτση. Πουλάει αλληλεγγύη για να αγοράσει κοινωνικό πρόσωπο πετώντας ξεροκόμματα σε κατοίκους που έχουν ανάγκη. Δηλώνει αλληλέγγυος σε πρόσφυγες και πρόθυμος να δεχτεί "κέντρο φιλοξενίας" στην περιοχή αλλά από την άλλη μιλάει για "πρόβλημα με τους μετανάστες στην περιοχή" (χειρότερα και από κάποια ελληνόψυχα ανθρωπάρια του συνδυασμού του Καούκη στο δημοτικό συμβούλιο). Κάνει ανάπλαση σε πλατείες "για όλους τους δημότες" και στην ουσία τις παραχωρεί σε παρακείμενους εμπόρους, νοιάζεται για τους ελεύθερους χώρους "για να παίζουν τα παιδιά μας" και την ίδια στιγμή παραχωρεί για ιδιωτική χρήση χώρους και γηπεδάκια που τα χρησιμοποιούσε ο κόσμος της γειτονιάς σε φιλικά του αθλητικά σωματεία (πχ το γηπεδάκι του Αστέρα στην οδό Ποσειδώνος στον Άγιο Φανούρη). "Αγωνίζεται" ενάντια στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και δεν έχει κατεβάσει καμία. Και τον τελευταίο καιρό, αυτοί οι θιασώτες του τσιμέντου αγάπησαν πολύ το Πάρκο Τρίτση και κάνουν συγκεντρώσεις για την σωτηρία του...

Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε πως για να "βγεί" η λευκή νύχτα, κάποιοι και κάποιες, θα τους "βγει η παναγία", θα δουλέψουν υπερωρίες αδήλωτες και απλήρωτες. Και δεν μιλάμε βεβαίως για την τάξη των εμπόρων, οι οποίοι και θα βγάλουν σε μια νύχτα την είσπραξη ενός μήνα, αλλά για τους υπαλλήλους τους. Αυτή η καθόλου συμπαθής τάξη των μικρών και μεγάλων αφεντικών, αυτοί που ταράσσονται με την αφισοκόλληση πολιτικών αφισών στους πεζοδρόμους γιατί "βρωμίζει" και είναι "παράνομη", που θεωρούν τους πεζοδρόμους και το Άλσος τσιφλίκι τους και όχι δημόσιους χώρους (και αναλόγως συμπεριφέρονται), οι υπερασπιστές της "νομιμότητας για όλους", εκείνη την μέρα θα κάνουν τα στραβά μάτια και θα βολευτούν από την παράνομη επέκταση ωραρίου. Όπως επίσης θα βολευτούν από την προσχηματική μη αδειοδότηση της λευκής νύχτας από την συριζαίικη Περιφέρεια Αττικής και τα στραβά μάτια των επιθεωρητών εργασίας. Το ζήτημα σαφώς και δεν είναι κάποια προσχηματική τήρηση των νόμων από τα αφεντικά. Το στοίχημα για όλους και όλες εμάς, είναι να μην αποδεχτούμε να μετατρεπόμαστε κάθε φορά σε λάστιχο για τις επιδιώξεις και τα κέρδη των αφεντικών. Να μην ανεχτούμε τον ρόλο του αναλώσιμου (γιατί η επιχείρηση έχει ζόρια!) και να συνδέσουμε την τύχη μας με τις ορέξεις των αφεντικών. Να μην γίνουμε συμμέτοχοι-ες σε αυτό που ολοένα και με μεγαλύτερη ταχύτητα σχεδιάζεται τα τελευταία χρόνια: όχι μόνο μισθοί ξεφτίλας αλλά και εργασιακές συνθήκες γαλέρας. Στο φυλλάδιό του ο δήμος γράφει για "καλλιτεχνικά δρώμενα, κλόουν, θέατρο σκιών, ξυλοπόδαροι, δημιουργική απασχόληση για παιδιά"  στις πλατείες και στους πεζοδρόμους. Σε αυτή τη μαγική νύχτα επιμελώς ξέχασαν να αναφερθούν στα παιδιά-πατίνια, στους εργάτες και εργάτριες πίσω από τις βιτρίνες που θα δουλέψουν 12ωρα και μεταμεσονύχτια. Ναι πράγματι, είναι "μεγάλο πολιτιστικό γεγονός" η λευκή νύχτα, αντίστοιχο της ρωμαϊκής αρένας των ασύδοτων αφεντικών και των υπνωτισμένων πελατών...

Παράλληλα η μη αδειοδότηση της λευκής νύχτας από την πλευρά της Περιφέρειας Αττικής για την "προστασία των εργαζομένων", επαναλαμβάνει το γνώριμο παιχνίδι της αριστερής κυβέρνησης που αντιπολιτεύεται τον εαυτό της: την ίδια στιγμή που θεσμίζει συνθήκες γαλέρας στο εργασιακό πεδίο για να μπορέσει να "επανεκκινήσει η οικονομία" και η "εθνική ανάπτυξη", "αντιστέκεται" ανέξοδα στον "εργασιακο μεσαίωνα".  

Αυτές οι θλιβερές γιορτές των δημάρχων και των εμπόρων, οι "μαγικές νύχτες" τους, είναι ένας σαρκασμός στο πρόσωπο όλων εμάς, που βιώνουμε με τους ωμότερους τρόπους την ολομέτωπη επίθεση των αφεντικών πάνω μας. Οι "μαγικές νύχτες" στους φωτεινούς εμπορικούς πεζοδρόμους, γελάνε με τη σύγχυση, το μούδιασμα και την παραίτηση, την απόσυρση των υποτελών τάξεων από τους δρόμους και τα οδοφράγματα, γελάνε με τις δύσκολες μέρες μας. Οι λευκές νύχτες ρίχνουν τα φώτα τους στις γυαλιστερές βιτρίνες και τη χαζοχαρούμενη ανεμελιά της κατανάλωσης, για να βυθιστούν σε ακόμη μεγαλύτερο σκοτάδι όλοι αυτοί και αυτές που βιώνουν τον πολιτισμό της εξαθλίωσης και της καταπίεσης, όλοι οι "αόρατοι" αυτής της κοινωνίας, όλοι οι περιττοί: από τους μετανάστες και πρόσφυγες στα "στρατόπεδα φιλοξενίας" και τους "χώρους κράτησης" ως τις ουρές στους ΟΑΕΔ και τις μάταιες καθημερινές μάχες επιβίωσης μεγάλων κοινωνικών κομματιών, τις ταπεινωτικές τους υποχωρήσεις στο όνομα της επιβίωσης.

Να σαμποτάρουμε τις γιορτές της κατανάλωσης

Λευτεριά στους πεζοδρόμους και τις πλατείες

[Για να κατεβάσετε το κείμενο σε αρχείο μορφής Pdf πατήστε εδώ]

Details

Category: Αναλύσεις

Published: 20 June 2016

Εισηγητικό κείμενο της εκδήλωσης-συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στις 20/5/2016 στον Θερσίτη με θέμα:

Η οικογένεια ως τόπος παραγωγής και αναπαραγωγής του θεσμού της ιδιοκτησίας, ως κατεξοχήν πεδίο οργάνωσης και επιτέλεσης των ιεραρχικά έμφυλων σχέσεων, διαμόρφωσης κοινωνικών και σεξουαλικών ταυτοτήτων, παραγωγής εθνικών σωμάτων.

Για να κατεβάσετε το κείμενο σε αρχείο μορφής Pdf πατήστε εδώ

Details

Category: Αναλύσεις

Published: 18 June 2016

Ο επιθετικός προσδιορισμός κυκλοφορεί ελεύθερα, χωρίς αντίτιμο, χέρι με χέρι στους δρόμους του Ιλίου, των Αγίων Αναργύρων, του Καματερού και της Πετρούπολης.

Την καλοκαιρινή έκδοση του Επιθετικού Προσδιορισμού, μπορείτε επίσης να βρείτε στην εκδήλωση (συναυλία & εργαστήρι δρόμου stencil) ενάντια στις περιφράξεις & για την επανοικειοποίηση των δημόσιων χώρων που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 18/6/2016 στον Πευκώνα Αγίων Αναργύρων.

Για να κατεβάσετε το 17ο τεύχος του Επιθετικού Προσδιορισμού πατήστε εδώ.

Details

Category: Αναλύσεις

Published: 17 June 2016

Για την εκδήλωση στον Πευκώνα Αγίων Αναργύρων στις 18/6/2016 από τον Επιθετικό Προσδιορισµό

Ενάντια στους φράχτες που µας περιορίζουν και για την επανοικειοποίηση των δηµόσιων χώρων

Κάγκελα, φράχτες, τοίχοι, μάντρες, λουκέτα, φρουροί... Οι περιφράξεις* αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Κάποτε για την ασφάλεια όσων βρίσκονται εντός αυτών –όπως στο σχολείο- και κάποτε για την ασφάλεια όσων βρίσκονται εκτός αυτών – όπως στις φυλακές. Πάντοτε όμως ως μέσα επιβολής, ελέγχου και οριοθέτησης της ύπαρξής μας. Ειδικότερα σήμερα στην περίοδο της κρίσης, όλο και περισσότεροι ορατοί φράχτες ορθώνονται εντός του αστικού πεδίου, κατασκευάζοντας νέα πεδία ελέγχου και αποκλεισμών. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό των στρατοπέδων «φιλοξενίας» για τους μετανάστες-τριες. Άλλες φορές ωστόσο οι φράχτες «υψώνονται» αόρατα μπροστά μας και γίνονται αισθητοί μέσω των όρων που επιβάλλουν για την ύπαρξή μας στο δημόσιο πεδίο.

Το αναπτυξιακό κεφάλαιο «αποικιοποιεί» και κατακερματίζει όλο και περισσότερους δημόσιους χώρους -«ευκαιρία για επενδύσεις» στη γλώσσα της κυριαρχίας- γεγονός που παρουσιάζεται σωτήριο εν καιρώ κρίσης. Σωτήριο βέβαια, όχι για εμάς, αφού η μετάφραση της «ανάπτυξης» στη δική μας γλώσσα σημαίνει την καταστροφή οποιουδήποτε πνεύμονα πρασίνου στις γειτονιές, την πλήρη εκμετάλλευση, την εμπορευματοποίηση των δημόσιων χώρων και τον περιορισμό ή την πλήρη απαγόρευσή της πρόσβασής μας σε αυτούς. Όλο και πιο συχνά τα πινέλα του δήμου τίθενται ενάντια στα σπρέι των γκραφιτάδων, τα τραπεζοκαθίσματα και οι γιγαντοοθόνες των μαγαζιών υποδεικνύουν την «ορθή χρήση» των πλατειών, όπου όποιος δεν μπορεί ή δεν επιθυμεί να πληρώσει το αντίτιμο μιας βόλτας σε αυτές πρέπει να αποκλείεται, ενώ οι περιπολίες των Δ.Ι.Α.Σ. και των ασφαλιτών αδειάζουν τις πλατείες από «παράξενους» και «υπόπτους» με πρόσχημα την ασφάλεια μας. Ακόμα και αν αυτό το «αδειασμα» δε συμβαίνει με τη βία, η παρουσία και μονο μπάτσων στις πλατείες είναι ενας πολύ καλος λόγος να μην τις επισκεπτόμαστε. Οι γειτονιές μας αποτελούν ένα άθροισμα «μικρών συνόρων», όπου η φύλαξη και ο έλεγχος αποτελούν κομμάτι της λειτουργίας τους. Και συνεχώς τα σύνορα διευρύνονται, οι χώροι κατακερματίζονται, ιδιωτικοποιούνται και δημιουργούνται ζώνες με συγκεκριμένη αξία και χρήση.

Ο δημόσιος- κοινός χώρος μέσα στο αστικό τοπίο, ουσιαστικά αποτελεί το πεδίο εκείνο όπου μπορούμε να συνευρισκόμαστε όλοι-ες μαζί, το πεδίο στο οποίο αποτυπώνονται οι δυναμικές των κοινωνικών σχέσεων. Και όταν ο χαρακτήρας του δημόσιου χώρου δεν έχει να προσφέρει κάτι στην σχέση παραγωγή- κατανάλωση, αργά ή γρήγορα «μπαίνει» στα σχέδια ανάπλασης και αξιοποίησης από τους τοπικούς και υπερτοπικούς άρχοντες- αφού όμως πρώτα έχει αφεθεί στην εγκατάλειψη ή έχει θεωρηθεί «βρώμικος» και μη ασφαλής. Αυτό που καθιστά «χρήσιμο» ένα χώρο είναι η εξασφάλιση της ροής των εμπορευμάτων και των ανθρώπων που μπορούν να τα καταναλώνουν. Γι’ αυτό και στο μεγαλύτερο μέρος τους, οι δημόσιοι χώροι των πόλεων έχουν μετατραπεί σε τέτοιους ακριβώς. Οι πλατείες γεμίζουν ασφυκτικά με τραπεζοκαθίσματα και αναπλάθονται έτσι, ώστε η συνεύρεση που δεν διαμεσολαβείται από το εμπόρευμα να μοιάζει σχεδόν άβολη . Ταυτόχρονα, όποια κίνηση κατευθύνεται στην αυτοδιαχείριση των δημόσιων χώρων από όσες-ους ζούμε στις γειτονιές, αποτρέπεται. Οι χώροι πληθαίνουν για τα εμπορεύματα, λιγοστεύουν όμως για όσες/ους ζουν στις γειτονιές και θέλουν να τους πάρουν στα χέρια τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τον τελευταίο χρόνο, τα πίλερ που τροφοδοτούν με ρεύμα τους δημόσιους χώρους σε πολλά σημεία της πόλης είναι κλειδωμένα με εντολή του δήμου, προκειμένου να τα διαχειρίζονται μόνο όσοι έχουν θεσμικό ρόλο.

Θεσμοποιημένες γιορτές ψευδαισθήσεων, όπως οι λευκές νύχτες που με υπερηφάνεια διοργανώνει ο δήμος Ιλίου -και όχι μόνο- έρχονται να υποτάξουν ολοκληρωτικά τους δημόσιους χώρους στο εμπόρευμα και την κατανάλωση. Μέσα στο γιορτινό κλίμα τα μαγαζιά ανοίγουν βράδυ και μένουν ανοιχτά μέχρι αργά -με τις εργαζόμενες/ους να δουλεύουν μέχρι τα ξημερώματα, συχνά χωρίς καν να πληρώνονται τις υπερωρίες. Οι δρόμοι «ζωντανεύουν» μέσα από το εμπόρευμα και από τη ροή ανθρώπων που έχουν βγει για να καταναλώσουν. Διάφορα happenings (συναυλίες, θεατρικά) κατακλύζουν τις πλατείες με σκοπό να δημιουργήσουν ένα γιορτινό κλίμα, προκειμένου να διευκολυνθεί το «δούναι και λαβείν» εμπόρων-καταναλωτών. Όλες-οι είναι χαρούμενες-οι γιατί αγοράζουν. Βρισκόμενοι-ες σε ένα κοινό χώρο συνδέονται αγοράζοντας υπηρεσίες, προϊόντα, διασκέδαση, επικοινωνία. Τέτοιες θλιβερές γιορτές της κατανάλωσης είναι ένας από τους πολλούς τρόπους μέσω των οποίων οι εμπορευματικές σχέσεις και το «αναπτυξιακό κεφάλαιο» μπαίνουν τόσο επιθετικά μέσα στους κοινούς χώρους, με αποτέλεσμα τελικά να αναδιατάσσουν και να επανοηματοδοτούν το δημόσιο τοπίο, αφαιρώντας τα χαρακτηριστικά ελευθερίας του και τροφοδοτώντας το με περιεχόμενα που το ορίζουν εκ νέου στη βάση των καπιταλιστικών προσταγών.

Η κίνηση των εμπορευμάτων και η προώθηση των εμπορευματικών σχέσεων, τελικά, διαμορφώνει την καθημερινότητά μας και μας επιβάλλει τους τρόπους που θα «κυκλοφορήσουμε». Πώς να παίξεις ή να φωνάξεις σε ένα άλσος με μαγαζιά, πώς να περπατήσεις σε πεζοδρόμους κατειλημμένους από τραπέζια ή πάγκους μαγαζιών; Το παιχνίδι «πρέπει» να γίνεται μέσα σε χώρους με φράχτες και κάγκελα (γήπεδα, παιδικές χαρές). Οι βόλτες μας αναπόφευκτα θα συναντηθούν με μαγαζιά. Το μπασκετάκι του αστέρα στο Ίλιον νοικιάζεται πλέον σε τοπική ομάδα μπάσκετ, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κανείς/καμιά να το χρησιμοποιήσει πια ως έναν ελεύθερο κοινό χώρο, είτε για παιχνίδι, είτε για μια εκδήλωση. Οι πεζόδρομοι στο Ίλιον και η πλατεία των Αγίων Αναργύρων είναι κι αυτά χαρακτηριστικά παραδείγματα εξάπλωσης της εμπορευματοποίησης στις γειτονιές μας. Στα πάρκα (μια ματιά στο άλσος του Ιλίου και στο πάρκο Τρίτση αρκεί) ξεφυτρώνουν καφετέριες και αναψυκτήρια που σκοπό έχουν να κάνουν πιο «ευχάριστο» τον περίπατο μέσα σ’ αυτά. Οι άλλοτε χαμηλόφωτες πλατείες της γειτονιάς, όπου μπορούσε κάποιος/α να αράξει με την παρέα του –όπως η πλατεία Ρίμινι- έχουν γεμίσει με θλιβερές ψησταριές (γιατί δεν νοείται διασκέδαση χωρίς κατανάλωση κρέατος, ως άλλο ένα εμπόρευμα), με καφετέριες για κατανάλωση επικοινωνίας και με δυνατά, άσπρα φώτα της μιζέριας του κόσμου των εμπόρων.

Οι περιφράξεις σε όλες τις πολλαπλές εκδοχές τους και η εμπορευματοποίηση είναι από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους ο χώρος της πόλης μπορεί να «καθαριστεί», να προσελκύσει και να διατηρήσει το «κανονικό» στο εσωτερικό του. Να προστατευτεί από όλους εκείνους/ες που θεωρούνται επικίνδυνες/οι, που διακόπτουν ή που δεν έχουν να προσφέρουν κάτι στη διαδικασία κατανάλωσης: τις φτωχές, τους άστεγους, τους μετανάστες/τριες, τους τοξικοεξαρτημένους/ες, τους αγωνιζόμενους/ες. Ο συνεχώς καλλιεργούμενος φόβος του «άλλου» και του «επικίνδυνου» αποτελεί κύριο επιχείρημα για τις περιφράξεις. Η λογική της ασφάλειας της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας και της προστασίας της είναι αυτή που έχει επιβάλει διάφορους τρόπους επιτήρησης και καταστολής: κάμερες, συναγερμοί, αστυνομίες, σεκιουριτάδες, δημοτικά συνεργεία καθαρισμού για την απομάκρυνση αφισών από τους τοίχους. Αλλά και ο ίδιος ο τρόπος που διαμορφώνονται οι χώροι μας διδάσκουν την αποστείρωση, την καθαριότητα, την αποξένωση. Μιλάμε για άψυχους χώρους, προορισμένους για εμπορική χρήση ή για καμία χρήση, αποκομμένους από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ή συλλογική χρήση. Παράδειγμα της μίζερης αισθητικής των εργολάβων είναι η στρογγυλή πλατεία του Ιλίου που «αναπλάστηκε» σε έναν χώρο πολυφωτισμένο με κήπους και «σιντριβάνι- βιτρίνα», όπου το άραγμα ή οποιαδήποτε συνάντηση είναι ανέκδοτο. Δεν μας κάνει ωστόσο εντύπωση κάτι τέτοιο. Ο δήμαρχος Ιλίου Ν. Ζενέτος, μας έχει συνηθίσει σε τέτοιου είδους λογικές αποστείρωσης και βιτρίνας, με την επιμονή του να καθαρίζει τους τοίχους από τις αφίσες - με ιδιαίτερη προτίμηση φυσικά στις πολιτικές. Αυτή η κίνησή του συμβάλλει στο συνολικότερο «καθαρισμό» των χώρων, τόσο από τους κοινωνικά «απόβλητους», όσο και από νοήματα ελευθερίας. Ό,τι δεν είναι στο πλαίσιο του κανονικού και του νόμιμου, ό,τι προσβάλλει την ιδιοκτησία, δεν έχει χώρο στην πόλη. Θα πρέπει να είναι και να παραμείνει αόρατο. Και είναι πάνω σε αυτό το συντηρητικό αίσθημα της ιδιοκτησίας που έχει «πατήσει» ο Ζενέτος για να νομιμοποιήσει αυτή του την πολιτική. 

Η συνολική μετάλλαξη λοιπόν του χαρακτήρα των ανοικτών δημοσίων χώρων, από ελεύθερα κοινωνικά πεδία ζύμωσης και χώρους όπου καλλιεργούνται και διαμορφώνονται οι κοινοί-συλλογικοί τόποι και τρόποι ζωής της τοπικής κοινωνίας, σε χώρους επιβολής και εμπορευματοποίησης, κάνουν ξεκάθαρο το χαρακτήρα της «ανάπτυξης» και της «ανάπλασης». Οι πλατείες, τα πάρκα και οι ανοικτοί και ελεύθεροι χώροι έχουν αποτελέσει συχνά «εδάφη των από κάτω», αποτελούν και θα εξακολουθούν να αποτελούν τον τόπο έκφρασης και αγώνα όλων εκείνων που συναντιούνται για να «μοιραστούν» τις ζωές, τις αρνήσεις και τις αντιστάσεις τους, κόντρα στην επιβεβλημένη εξατομίκευση και αποξένωση.

Οι δημόσιοι χώροι δεν ανήκουν στους τοπικούς άρχοντες, στα ψηφοθηρικά τους συμφέροντα, στους έμπορους και στην κατανάλωση. Να επιτεθούμε σε όσους μας τους στερούν. Να επιτεθούμε σε όσους στήνουν κάγκελα και φράχτες στην καθημερινότητά μας. Επανοικειοποιούμαστε τους δημόσιους χώρους και στήνουμε συναυλίες και εργαστήρια δρόμου χωρίς κανένα αντίτιμο, γιατί οι σχέσεις μας και τα προτάγματά μας δε χωράνε σε αριθμούς, χρηματικές αξίες, ανταλλαγές και κόστη.


Ενάντια στις περιφράξεις που μας κυκλώνουν

Ενάντια στην ασφυξία του κόσμου των εμπορευμάτων

Να είναι και απόψε μία από εκείνες τις στιγμές που όλες και όλοι μαζί ραδιουργούμε και ανατρέπουμε όσα καταπιέζουν τις επιθυμίες, τις ανάγκες μας, τις ζωές μας

 *O όρος περιφράξεις (enclosures) έχει διπλό χαρακτήρα. Σημαίνει αφενός απαγόρευση πρόσβασης, αλλά παράλληλα, η ετυμολογική ρίζα του enclosure κρύβει μέσα της και την έννοια του «εγκλεισμού». Σήμερα, στην αγγλική βιβλιογραφία ο όρος «enclosure» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διαδικασία μετασχηματισμού ενός κοινού πόρου σε ιδιοκτησία ατομική, κρατική ή συλλογική. Η έννοια των περιφράξεων έχει την αφετηρία της στις διαδικασίες πρωταρχικής συσσώρευσης του ύστερου μεσαίωνα, κατά την ανάδυση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής μέσω των περιφράξεων των κοινών γαιών. Μελετώντας τα νέα πεδία και σφαίρες επέκτασης του κεφαλαίου με την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού, ιδίως από τη δεκαετία του ‘70 και μετά, αναγνωρίζονται πέρα από τις κλασσικές περιφράξεις, οι αποκαλούμενες «νέες περιφράξεις», τόσο στην άυλη σφαίρα (περιφράξεις σε πολιτισμικά κοινά, internet, λογισμικό, ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, χρηματοπιστωτικό σύστημα, χρέος), όσο και στις περιφράξεις γης ιθαγενών πληθυσμών, στον έλεγχο των γονίδιων (γενετική ιατρική, βιοτεχνολογία), στην έμφυλη καταπίεση (human trafficking) κ.α.

Σε αυτό το κείμενο επιχειρείται μια προσέγγιση των περιφράξεων επικεντρώνοντας περισσότερο στην κυριολεκτική τους έννοια- αυτή της απαγόρευσης και των φραχτών και αναγνωρίζοντας σε αυτές τη διάσταση του ελέγχου, της καταστολής και της αναπαραγωγής διαχωρισμών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να απαριθμήσουμε πολλές περιφράξεις, άλλες εμφανείς, άλλες όχι και τόσο και άλλες πολύ επιθετικές για αυτούς/ες που τις βιώνουν: «κέντρα φιλοξενίας» μεταναστών/ιών, φυλακές, στρατός, σχολείο κ.α. Στόχος μας δεν είναι να εξισώσουμε όλα τα προηγούμενα. Αλλά, να δηλώσουμε ότι καθημερινά εκπαιδευόμαστε στους "φράχτες", με τέτοια δυναμική που τελικά θεωρούνται «φυσικοί» ή/και «αναγκαίοι».

Για την ιστορία...

Ο πευκώνας στους Αγίους Αναργύρους αποτελούσε έναν από τους βασικούς χώρους πρασίνου των γειτονιών μας. 10 χρόνια πριν, ο Πευκώνας βρέθηκε στο στόχαστρο της “ανάπτυξης”, όταν επιλέχθηκε για τη δημιουργία σταθμού του προαστιακού σιδηροδρόμου. Μετά από μία μακρά περίοδο εγκατάλειψης του χώρου από τους τοπικούς άρχοντες -με παρατημένα δέντρα και παράλληλη καλλιέργεια ανασφάλειας για τα σκοτάδια του πάρκου- 800 περίπου πεύκα ξηλώθηκαν, για να αντικατασταθούν από το τσιμέντο των αποβαθρών, το θόρυβο των συρμών, την αποστείρωση του αστικού τοπίου και περίφραχτες παιδικές χαρές, γήπεδα 5x5, γκαζόν και παρτέρια. Εκεί που έως τότε υπήρχε ένα άλσος, τώρα υπάρχει ένας περιφραγμένος, αποστειρωμένος και φωταγωγημένος αστικός κήπος με θαμνώδη φυτά και μικρά δέντρα που αδυνατούν να αναπτυχθούν πάνω από τα μπετά του τούνελ των υπογειοποιημένων γραμμών...

Από τότε που το μεγαλύτερο μέρος του άλσους καταστράφηκε μέχρι και τώρα, ο πευκώνας έχει γίνει ακόμα  πιο εύκολη «λεία» στα χέρια των τοπικών αρχόντων -όπως άλλωστε γίνεται με κάθε δημόσιο χώρο που αναπλάθεται. Ειδικά πέρυσι το καλοκαίρι, ο πευκώνας είχε και πάλι την τιμητική του από τους τοπικούς άρχοντες, που διοργάνωσαν εκεί 11ήμερο φεστιβάλ “μουσικής έκφρασης, αναζήτησης και πολιτισμού”. Μια φιέστα εναλλακτισμού, με τα απαραίτητα παρεπόμενά της -χαζοχαρούμενη διάθεση, εθελοντισμός και “κοινωνικές ευαισθησίες”. “Μην ξεχάσετε, αντί για εισιτήριο να φέρετε την καλή σας διάθεση και ένα χαμόγελο! Στον Πευκώνα θα συγκεντρώνουμε τρόφιμα και χρήσιμα αντικείμενα για άπορους συνανθρώπους μας!” προέτρεπαν οι δημοτικοί σύμβουλοι-εμπνευστές του φεστιβάλ. Στην ασάφεια του εναλλακτισμού χωράνε όλοι -οι τοπικοί άρχοντες, που λίγα χρόνια πριν μάχονταν υπέρ της δημιουργίας του σταθμού του προαστιακού εις βάρος του Πευκώνα, η “κοινωνική προσφορά” των απλήρωτων εθελοντών -που όμως δουλεύουν εξίσου σκληρά με τους κακοπληρωμένους εργαζόμενους, η επετειακή φιλανθρωπία για τους “άπορους συνανθρώπους” μας. Ο εναλλακτισμός, μέσα από μια “διαφορετική” -υποτίθεται- προσέγγιση ενάντια στο κατεστημένο, προσπαθεί να επέμβει διορθωτικά στα κακώς κείμενα της κοινωνίας. Αναπόφευκτα λοιπόν, δεν μπορεί παρά να φλερτάρει με τη μετριοπάθεια, τη θεσμική διαμεσολάβηση, και τα φαντασιακά τύπου “όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε”. Θεσμικοί φορείς, δήμοι, εκκλησία, εναλλακτικοί/ες λειτουργούν συστρατευμένα προς όφελος της αφομοίωσης κάθε ανατρεπτικού περιεχομένου.

Σε πείσμα των καιρών, ο αγώνας ενάντια στον αφανισμό του Πευκώνα ήταν μακρύς και αδιάλλακτος. Πορείες, παρεμβάσεις και σαμποτάζ ενάντια στις μηχανές και το ιδεολόγημα της ανάπτυξης ήταν μια διαρκής πραγματικότητα στην περιοχή. Επιπλέον, η οικειοποίηση του πευκώνα από τον κόσμο του αγώνα, του έδωσε μια διαφορετική λειτουργία και μια διαφορετική προοπτική από το γκρίζο των δημάρχων και των εργολάβων και τις ανάλαφρες μουσικές των εναλλακτικών. Ο πευκώνας δοκιμάστηκε για χρόνια ως ένας χώρος ελευθερίας, ένας χώρος δίχως εμπόρους, διαχειριστές και επιτηρητές. Οι ετήσιες τριήμερες εκδηλώσεις του Θερσίτη ήταν μέρος αυτής της οικειοποίησης και της επανοηματοδότησης των δημόσιων χώρων. Η σημερινή συναυλία, ενάντια σε κάθε λογής περιφράξεις, φιλοδοξεί να αποτελέσει άλλη μία κίνηση επανοικειοποίησης του δημόσιου χώρου για όλες και όλους.

Ιούνης 2016

Θερσίτης

[Για να κατεβάσετε το κείμενο σε αρχεί μορφής Pdf πατήστε εδώ]

Details

Category: Αναλύσεις

Published: 29 April 2016

Για ελεύθερη ανάγνωση και αποθήκευση, πατήστε εδώ.

Details

Category: Αναλύσεις

Published: 28 March 2016

Ο επιθετικός προσδιορισμός κυκλοφορεί ελεύθερα, χωρίς αντίτιμο, χέρι με χέρι στους δρόμους του Ιλίου, των Αγίων Αναργύρων, του Καματερού και της Πετρούπολης.

Για να κατεβάσετε το 15ο τεύχος του Επιθετικού Προσδιορισμού πατήστε εδώ.