Βρισκόμαστε ήδη για τα καλά εντός της καινούριας καθημερινότητας που επιβλήθηκε ως "έκτακτη ανάγκη" λόγω του λεγόμενου "αόρατου εχθρού", του κορωνοϊού. Μοιάζει να έγινε μια παύση στη ροή των πραγμάτων και το μόνο που φαίνεται ότι θα κατακλύζει όλο το φάσμα της ζωής μας για αρκετό ακόμη καιρό είναι η διαχείριση της "κρίσης". Ένας ολόκληρος πλανήτης βρίσκεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης υπό τον φόβο του κορωνοϊού. Πολιτικοί, επιστήμονες και δημοσιογράφοι είναι πλέον οι ρυθμιστές και προστάτες των ζωών μας. Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για το δυστοπικό αυτό παρόν (και το εξίσου δυστοπικό μέλλον που διαφαίνεται). Ένα παρόν που περιλαμβάνει διεύρυνση στους ελέγχους, τους περιορισμούς και τις οριοθετήσεις εντός του δημόσιου χώρου, περισσότερη αστυνομία και πολλή ασφάλεια. Το "μένουμε σπίτι" των ειδικών - επιστημόνων και των κρατικών διαχειριστών είναι το μόνο που κυριαρχεί, ενώ τα δελτία ειδήσεων δίνουν οδηγίες και υπαγορεύσεις από το χρόνο που θα κάνουμε βόλτα μέχρι τον τρόπο που θα ψωνίζουμε στο σούπερ μάρκετ χωρίς να κινδυνεύουμε να κολλήσουμε τον ιό!
Αυτό που επιχειρείται από "τα πάνω" είναι ένας βίαιος επανακαθορισμός των λεγόμενων "βασικών αναγκών" με όρους επιβίωσης. Έτσι κι αλλιώς, στο παρόν κοινωνικοοικονομικό σύστημα με τους δεδομένους διαχωρισμούς και αποκλεισμούς, αυτό που κυρίαρχα ορίζεται ως βασική ανάγκη έχει πολύ στενά όρια και περιγράφεται συνήθως ως μία αδιαμφισβήτητη ισχύουσα αλήθεια για όλο το κοινωνικό σώμα, σχετίζεται άρρηκτα με τις σωματικές λειτουργίες (σίτιση, νερό) και διαμεσολαβείται από το εμπόρευμα. Φαγητό, σπίτι, δουλειά και κατανάλωση. Σε περιόδους κρίσης ειδικά, αυτές οι ανάγκες αναδιαμορφώνονται, ιεραρχούνται ακόμα πιο αυστηρά και νοηματοδοτούνται εκ νέου ως ανάγκες επιβίωσης. Η ίδια η έννοια της ανάγκης δημιουργεί έναν διαχωρισμό και μια ιεράρχισή της σε σχέση με την επιθυμία (που ανάγεται σε "πολυτέλεια", σε κάτι το περιττό) ενώ αυτή των "βασικών αναγκών" φαίνεται να υπονοεί ότι υπάρχουν και ανάγκες που είναι δευτερεύουσες, είναι "λιγότερο ανάγκες" από άλλες.
Μπροστά στον κίνδυνο από τον κορωνοϊό λοιπόν, οι οδηγίες για να επιβιώσουμε και για "να προστατευτούμε" είναι πολύ σαφείς και επιβλήθηκαν μέσα σε λίγα 24ωρα: τηλεεργασία ή επίδομα 800 ευρώ, σούπερ μάρκετ, φαρμακείο, τράπεζα, λίγη γυμναστική, πολύ ίντερνετ (αν έχεις) και οικογένεια. Αυτές είναι οι ανάγκες του "υπεύθυνου πολίτη” και όποιος/α τηρεί τους νέους κανόνες είναι αυτός/η που νοιάζεται για το καλό της κοινωνίας και του έθνους. Πρόκειται για μία εκ νέου υποτίμηση και απαξίωση των ζωών μας, για μία συνθήκη που ρυθμίζει και ελέγχει όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς μας και επιβάλλει μία εκβιαστική ομοιομορφία στα κριτήρια, τις επιλογές, τις επιθυμίες και τις ανάγκες μας. Σε αυτή τη νέα ηθική που διαμορφώνεται αυτό το διάστημα από τους κρατικούς διαχειριστές έχει οριστεί με σαφήνεια τι είναι αναγκαίο και σκόπιμο, ποιος χρειάζεται και ποιος όχι, ποιός χωράει και ποιά όχι. Το να αναγνωρίζεις ως ανάγκη σου οτιδήποτε άλλο πέρα από τα να μείνεις σπίτι και από τις 6 μετακινήσεις που υποδεικνύονται στη δήλωση μετακίνησης κρίνεται άσκοπο και επικίνδυνο για όλους τους υπόλοιπους/ες. Το να αμφισβητείς τα κρατικά και επιστημονικά επιτελεία θεωρείται εχθρικό απέναντι στο "υγιές" σώμα που ακολουθεί με θρησκευτική ευλάβεια τις οδηγίες των ειδικών. Και φυσικά, ούτε λόγος για εκείνα τα κοινωνικά κομμάτια που είναι έτσι κι αλλιώς αποκλεισμένα και βιώνουν καθημερινά την καταπίεση: αυτούς που δεν έχουν σπίτι, που είναι έγκλειστες σε φυλακές ή ψυχιατρεία, τους μετανάστες/τριες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, για όσες κινδυνεύουν απο τον σύζυγο ή τον πατέρα.
Η στρατηγική του φόβου και της καταστολής που ξεδιπλώνεται αυτές τις μέρες μπορεί να φαίνεται ότι δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για ανάσες ελευθερίας και αμφισβήτησης, όμως η συλλογική μας ευφυία και ο πλούτος των επιθυμιών μας βρίσκουν τρόπους να ρηγματώνουν τη μιζέρια και τη μοναξιά που προσπαθούν να εγκαθιδρυθούν ως κανονικότητα. Δεν περιμένουμε από κανέναν πολιτικό, δημοσιογράφο, επιστήμονα να μας προστατέψει. Αυτό δεν γινόταν ποτέ - οι "από κάτω" ήταν πάντοτε αναλώσιμοι/ες. Και ακόμα παραπέρα, δεν θέλουμε από κανένα από όλους αυτούς να μας δώσει οδηγίες για το πώς θα ζήσουμε, πώς θα ρυθμίσουμε την καθημερινότητα, τις σχέσεις μας, τις επιλογές μας, πώς θα φροντίσουμε ο ένας την άλλη. Το τι είναι σκόπιμο και τι όχι διαφέρει για την καθεμία από μας, οι ανάγκες μας δεν ιεραρχούνται σε βασικές και δευτερεύουσες και σίγουρα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που ορίζουν τα αφεντικά, οι πολιτικοί, οι παπάδες και οι κάθε είδους εξουσιαστές.
Απέναντι στην εξατομίκευση να διασπείρουμε τη αλληλεγγύη, την αλληλοβοήθεια. Απέναντι στην καραντίνα να φροντίζουμε ο ένας την άλλη, μακριά από αποκλεισμούς και διαχωρισμούς στη βάση του φύλου, τη φυλής, της ηλικίας, κ.α.
ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΝΗΘΙΣΟΥΜΕ ΣΤΟ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΤΑΓΗ
ΖΩΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΠΙΒΙΩΣΗ