Η κατάληψη Βανκούβερ Απαρτμάν μετράει 11 χρόνια, αρχικά ως κατάληψη στέγης στο δεύτερο όροφο του κτιρίου στην οδό Μαυροματαίων και Δεριγνύ και σταδιακά των υπόλοιπων ορόφων, μετά την εγκατάλειψη από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ). Από το φθινόπωρο του 2014 άρχισε να λειτουργεί ως ανοιχτό κοινωνικό κέντρο για τις ανάγκες του αναρχικού/ αντιεξουσιαστικού κινήματος.
Οι καταλήψεις για εμάς είναι χώροι πολιτικής ζύμωσης, δημιουργίας και ελεύθερης έκφρασης, είτε ως στεγαστικά εγχειρήματα που σκοπό έχουν να αποδομήσουν κάθε έννοια ιδιοκτησίας, είτε ως κέντρα αγώνα και κοινωνικοί χώροι. Χώροι μέσα στους οποίους οι επιθυμίες γίνονται πράξη με σχέσεις συντροφικότητας, αλληλεγγύης και ισότητας, αποτελώντας μέσο και εργαλείο στον αγώνα για την ελευθερία. Λειτουργώντας συλλογικά, αντί-ιεραρχικά, οριζόντια και αυτοοργανωμένα ο κόσμος που επιλέγει να βρεθεί μέσα σε αυτούς πραγματώνει μια ζωή στηριζόμενη στην αξιοπρέπεια και την ελευθερία, χωρίς αφέντες και δούλους.
Στην αντίπερα όχθη, η τωρινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπως και κάθε άλλη, έχει επιλέξει εξαρχής να παίξει το παιχνίδι της «νομιμότητας», καταστέλλοντας ό,τι αποκλίνει από τη γραμμή του νόμου και της τάξης. Εκκενώσεις καταλήψεων, καταστολή εργατικών και αντιφασιστικών διαδηλώσεων, 100αδες χρόνια φυλακής που επιφυλάσσουν σε αγωνιστές σε δίκες-παρωδίες, στρατόπεδα συγκέντρωσης, εκκενώσεις καταυλισμών, οι χιλιάδες των θαλασσοπνιγμένων μεταναστών στο Αιγαίο είναι μερικά από τα παραδείγματα της «πρώτη φορά» αριστερά με φουλ δεξιά ατζέντα. Ακολουθώντας τις επιταγές των δανειστών προς τέρψιν ξένου και ντόπιου κεφαλαίου κατά γράμμα, το κράτος αυξάνει την κοινωνική και ταξική επίθεση, ενώ παράλληλα η οικονομική κρίση συνεχίζει να σαρώνει αφήνοντας πίσω της ερείπια.
Υπό αυτήν τη συνθήκη, τους τελευταίους μήνες η Βανκούβερ Απαρτμάν έρχεται αντιμέτωπη με συνεχείς επιθέσεις από τη μεριά του «ιδιοκτήτη» ΟΠΑ. Αρχικά τον Φεβρουάριο ’16 όπου προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχου εταιρείας με σκοπό την ανακατασκευή του κτιρίου που στεγάζεται η κατάληψη, ο οποίος ακυρώθηκε μετά από παρέμβαση αλληλέγγυων. Μετά την ακύρωση, ο πρύτανης Γιακουμάκης ζήτησε τη βοήθεια του Υπουργείου Παιδείας μιας και δεν ήθελε να αναλάβει εξ’ ολοκλήρου την πολιτική ευθύνη της υπόθεσης, όπως και έγινε. Για τους τύπους, στάλθηκαν προσκλήσεις στις εταιρείες που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον στην προηγούμενη φάση, ενώ είναι κοινό μυστικό πως η ανάδοχος εταιρεία και ο πρύτανης είχαν δώσει τα χέρια πολύ νωρίτερα. Κεκλεισμένων των θυρών λοιπόν, μέσα σε αίθουσα του υπουργείου, με προσκλήσεις και την οδηγία στους εμπλεκόμενους να μην βγάλουν άχνα για αυτό που συνέβαινε, χωρίς καμία ανακοίνωση σε ΦΕΚ. Ό,τι ήταν δυνατόν για να μην τους πάρει κανείς χαμπάρι και τους χαλάσει το πάρτι εκατομμυρίων. Αφού όλα κύλησαν όπως είχαν συμφωνήσει, η κατασκευαστική που έκανε το καλύτερο deal με το Γιακουμάκη πήρε το έργο και τα 3 εκατ. ευρώ πήραν και αυτά το δρόμο τους προς τις τσέπες των εμπλεκομένων.
Γινόμαστε μάρτυρες στην εξέλιξη μιας σχέσης «αγάπης» μεταξύ Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Υπουργείου Παιδείας και της κοινοπραξίας των δύο κατασκευαστικών εταιριών που ανέδειξε ο – «ανοιχτός» κατά τα άλλα – διαγωνισμός. Οι εμπλεκόμενοι ευελπιστούν το αποτέλεσμα αυτής της σχέσης να είναι η εκκένωση από τους «παράνομους» καταληψίες και η παράδοσή του στους «νόμιμους» ιδιοκτήτες του ώστε να το εκμεταλλευτούν με σκοπό το κέρδος, όπως και κάθε τι άλλο που πέφτει στα χέρια τους.
Ο πρύτανης Εμμανουήλ Γιακουμάκης έχει απ’ ό,τι φαίνεται μεγαλεπήβολα σχέδια, θέλοντας με το που ανέλαβε το καινούριο του πόστο να λύσει ένα από τα χρόνια «προβλήματα» του ΟΠΑ, το οποίο είναι η κατάληψη Βανκούβερ Απαρτμάν. Αφού η υπόθεση αυτή είχε και 3 εκατ. € στη μέση, θεώρησε εαυτόν καταλληλότερο για τη δουλειά. Άλλωστε δεν είχε να κάνει και κάτι παραπάνω απ’ ότι έκανε τόσο καιρό. Εκτός από τα πετυχημένα deals που έχει συνάψει με μεγάλες εταιρίες (βλ. ΟΤΕ) και την κατοχή θέσης σε υπουργείο (βλ. γενικός γραμματέας Yπ. Μεταφορών), θέλει να προσθέσει στο βιογραφικό του και επιτυχίες με πολιτική χροιά, όπως είναι η εκκένωση μιας κατάληψης αναρχικών. Ξεκινώντας ήδη την «πολιτική» του σταδιοδρομία και ως άλλος Μαυρογιαλούρος υποσχέθηκε σε φοιτητικές παρατάξεις και στη θεατρική ομάδα του ΟΠΑ ότι θα έχουν να λάβουν κομμάτι του κτιρίου μετά το «σουλούπωμα», ενώ σ’ εμάς πρότεινε να βρει έναν άλλο χώρο να στεγάσουμε προσωρινά τα υπάρχοντά μας (!). Ο Γιακουμάκης θέλει να πείσει ότι όλα αυτά γίνονται για το συμφέρον του πανεπιστημίου και όχι της τσέπης και της υστεροφημίας του. Η κατάληψη βρίσκεται σε περιοχή-φιλέτο (τυχαίο;), απέναντι από το Πεδίο του Άρεως και δίπλα στο ΟΠΑ. Παράλληλα όμως, ενώ το καινούριο κτίριο του ΟΠΑ και συνολικού εμβαδού 5.000 τ.μ. παραδίπλα (Κιμώλου και Σπετσών) δεν χρησιμοποιείται, το πανεπιστήμιο, λέει, ασφυκτιά λόγω περιορισμένων κτιριακών υποδομών και η Βανκούβερ είναι η λύση στα προβλήματά τους.
Η κοινοπραξία «Κων/νος Ζηρίλιος-ΠΕΤΚΑ ΑΕ» ανακηρύχθηκε, μετά το διαγωνισμό-παρωδία, ως ο μειοδότης του έργου, έχοντας δώσει την καλύτερη προσφορά. Ή μήπως να λέγαμε ότι είχε δώσει τα χέρια με τον Γιακουμάκη πριν καν ανακοινωθεί ο διαγωνισμός και ότι αυτός έγινε για τα μάτια του κόσμου; Άλλωστε στις πιάτσες των εργολάβων όλοι ξέρουν πως πάει η ιστορία. Όλες οι συμφωνίες γίνονται από πριν και τα υπόλοιπα είναι για τους τύπους και τις αναμνήσεις. Ας τους καταστεί σαφές ότι το κτίριο που ανέλαβαν να ανακαινίσουν δεν είναι για τα δόντια τους. Θεωρούνται συνυπεύθυνοι για οποιαδήποτε κατασταλτική επιχείρηση εναντίον της κατάληψης και θα αντιμετωπιστούν ως τέτοιοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΠΕΤΚΑ ΑΕ συνεργάζεται με το δημόσιο, με έργα τους να αφορούν και αρκετές κατασκευές στρατιωτικών βάσεων.
Το Υπουργείο Παιδείας και ο πολιτικός του προϊστάμενος Νίκος Φίλης, από την άλλη, ήρθαν να παίξουν το ρόλο του μπαλαντέρ. Ο Γιακουμάκης βλέποντας ότι η μπίζνα κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα, αφού ο διαγωνισμός ήδη είχε ακυρωθεί μια φορά, αποφάσισε να θυματοποιηθεί και να ζητήσει χείρα βοηθείας από τους προϊσταμένους του στο υπουργείο, λέγοντας ότι το ΟΠΑ δεν θέλει να συγκρουστεί με τον αναρχικό χώρο. Εκείνοι με τη σειρά τους δεν δίστασαν να δώσουν ασφαλή διέξοδο στο πρόβλημά του, αφού τους πρόσφεραν αίθουσα για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού άρα και πολιτική κάλυψη. Με ένα σμπάρο, δύο τρυγόνια. Το Υπ. Παιδείας βέβαια δεν μπορεί να αποκοπεί από τον υπόλοιπο κρατικό μηχανισμό. Ο Φίλης και οι συνεργάτες του δεν θα μπορούσαν να έχουν πάρει απόφαση για στήριξη του ΟΠΑ, στην προσπάθειά του για εκκένωση μιας κατάληψης, χωρίς να έχουν συμβουλευτεί τους δικούς τους προϊσταμένους. Αν δεν το έχουν κάνει, τότε μάλλον θα το βρουν μπροστά τους, γιατί η κατάληψη δεν θα πέσει αμαχητί και χωρίς το ανάλογο γι’ αυτούς κόστος.
Το κράτος και οι μηχανισμοί του έχουν ξεκάθαρο όφελος χτυπώντας τη Βανκούβερ, καθώς όντας ενεργό κομμάτι του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού χώρου είναι κι αυτή ένα σαράκι που κατατρώει τα σχέδιά τους. Σχέδια που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με οικονομικό και πολιτικό όφελος, όπως άλλωστε συνέβη και στο παρελθόν με εκκενώσεις καταλήψεων σε σημεία-κλειδιά. Από την εκκένωση της ιστορικής Βίλλα Αμαλίας και της Σκαραμαγκά στην Αθήνα, της Δέλτα και το Ορφανοτροφείο στη Θεσσαλονίκη που ανακαταλήφθηκε για τις ανάγκες στέγασης μεταναστών, του Παραρτήματος στην Πάτρα και την Αντιβίωση στα Γιάννενα που επίσης ανακαταλήφθηκαν, οι καταλήψεις αποτελούν σταθερό στόχο του κράτους αλλά και του φασιστικού παρακράτους. Και ενώ βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου το πρόταγμα των καταλήψεων είναι πιο επίκαιρο από ποτέ και οι καταλήψεις πληθαίνουν, με τον ίδιο ρυθμό πληθαίνουν και οι επιθέσεις εναντίον τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες όπως τις συνεχόμενες απειλές στη Βίλλα Ζωγράφου, τις απειλές στην κατάληψη Θεμιστοκλέους 58 στην Αθήνα, στις καταλήψεις 111, Μundo Nuevo και το ανακατειλημμένο Ορφανοτροφείο στη Θεσσαλονίκη, τη διακοπή ηλεκτροδότησης της κατάληψης Σχολείο στη Θεσσαλονίκη και σε δύο κτίρια των κατειλημμένων προσφυγικών της Λ. Αλεξάνδρας. Την εκκένωση της κατειλημμένης (σε αλληλεγγύη με την απεργία πείνας των πολιτικών κρατουμένων) Πρυτανείας τον Απρίλιο του 2015, της κατάληψης Ντουγρού στη Λάρισα τον Μάιο και του Κένταυρου στην Φιλαδέλφεια τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς. Tον Απρίλιο του 2016 τις εκκενώσεις της NoBorder Kitchen στη Λέσβο, τη στεγαστική κατάληψη προσφύγων Turtle Corner στη Θεσσαλονίκη, την κατάληψη Περεσιάδου 8 στο Γαλάτσι. Τον Ιούνιο την κατάληψη Θερμίδα στη Ριζούπολη που ανακαταλήφθηκε, τον Ιούλιο την πέτρινη αποθήκη στο λιμάνι του Πειραιά, οπού «ζούσανε» μετανάστες και μετανάστριες κα.. Κι επειδή, ως γνωστό, όπου δεν φτάνει το κράτος πάει το παρακράτος παραθέτουμε και κάποιες από τις φασιστικές επιθέσεις που έχουν δεχτεί τον τελευταίο καιρό καταλήψεις και αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι:
01 /11/ 2015 κατάληψη Αγρός στο Πάρκο Τρίτση
09 /11/ 2015 κατάληψη Έπαυλης Κουβέλου Μαρούσι
27 /11/2015 κατάληψη Libertatia Θεσσαλονίκη
01/12/ 2015 στέκι της Συνέλευσης κατοίκων Βύρωνα, Καισαριανής, Παγκρατίου
19 /12/ 2015 κατάληψη Terra Incognita στη Θεσσαλονίκη
03/01/2016 κατάληψη Ανάληψη στην Αθήνα
16/02 /2016 κατάληψη Ζαΐμη στην Αθήνα
23/04/2016 SoliCafe στη Χίο
20 /05/2016 η κατάληψη στέγασης Προσφύγων/Μεταναστών Κάνιγγος 22 στην Αθήνα
02/07/2016 το Αυτόνομο Στέκι Ξάνθης
και βεβαίως-βεβαίως η τριπλή εμπρηστική επίθεση που δέχτηκε η κατάληψη Βανκούβερ τον Μάρτιο και Μάιο.
Δεν είμαστε διατεθειμένοι να μείνουμε άπραγοι μπροστά στην επικείμενη καταστολή της κατάληψης. Δεν έχουμε σκοπό να συνδιαλλαγούμε με πρυτάνεις, μεγαλοεργολάβους και κράτος. Δεν θα φύγουμε από το κτίριο, μέσα στο οποίο δημιουργούμε καθημερινά με βάση την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα και την αξιοπρέπεια, λέξεις άγνωστες σε όλους αυτούς που θέλουν να μας εκκενώσουν. Ας το βάλουν καλά στο μυαλό τους. Δεν θα αφήσουμε κανένα πρύτανη να μας πουλήσει, καμία κατασκευαστική να μας χτίσει, κανένα υπουργείο και καμία κυβέρνηση να μας τρομοκρατήσει. Και το κόστος ας το αναλογιστούν όλοι αυτοί, όχι εμείς.
Η κατάληψη Βανκούβερ Απαρτμάν μετράει 11 χρόνια ζωής χωρίς ιδιοκτήτες. Θα συνεχίζει να ζει με κινητήρια δύναμη τον κόσμο που τη στηρίζει, χωρίς ανακαινίσεις και ανακατασκευές.
ΟΛΑ ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ ΓΙΑΤΙ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΜΜΕΝΑ, ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΣΕ ΒΙΛΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΕΝΑ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ
Υ.Γ. Για να δώσουμε και μια απάντηση στην αισχρή ανακοίνωση της Συγκλήτου του ΟΠΑ, έχουμε να πούμε σε σας, τους ακαδημαϊκούς, τους επιφανείς και κατέχοντες όλη τη «γνώση» καθηγηταράδες του ΟΠΑ ότι το ίδρυμα δεν έχει ανάγκη από κτίρια. Έχετε πάρει ήδη αρκετά και το μεγαλύτερο από αυτά δεν το λειτουργείτε καν. Όσο για τους λόγους δημοσίου συμφέροντος που σας υπαγορεύουν την ομαλή εκτέλεση του έργου, τους γράφουμε στα παλαιότερα των υποδημάτων μας. Αν δε νοείται για σας «πανεπιστημιακός χώρος στον οποίο να παρεμποδίζεται η πρόσβαση της πανεπιστημιακής κοινότητας» και ζητάτε να αποχωρήσουμε, άλλο τόσο δε νοείται για μας ένα πανεπιστήμιο το οποίο να ασχολείται με μπίζνες εκατομμυρίων και real estate. Και ρωτάμε, αν το Βανκούβερ δεν ήταν στο Πεδίο του Άρεως και δεν ήταν κατάληψη αναρχικών θα είχατε μπει καν στον κόπο να ασχοληθείτε;
Ιούλιος 2016