Το ιδεολόγημα της ανάπτυξης σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης

 

Η ανάπτυξη και κατ΄επέκταση τα αναπτυξιακά έργα απολαμβάνουν διαχρονικά μιας "ασυλίας" στην κοινωνική συνείδηση κι αυτό δεν είναι παρά αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης διαδικασίας κατοχύρωσης θετικοτήτων ως προς τα περιεχόμενα και τις συνέπειές τους από την πλευρά της κυριαρχίας. Ο όρος ανάπτυξη, ως έννοια συνδεδεμένη με τα ιδεώδη του διαφωτισμού, είναι βασικό ιδεολογικό εργαλείο του καπιταλισμού και για να είμαστε πιο ακριβείς, τα αναπτυξιακά έργα δεν είναι παρά η υλοποίηση των καπιταλιστικών σχεδίων, υλική υπόσταση των κυριαρχικών επιβολών.

 

Τα τελευταία χρόνια, από την εγκαθίδρυση της συνθήκης έκτακτης ανάγκης κι έπειτα, διακρίνεται μια επίταση των αναπτυξιακών σχεδίων, μια εκ νέου νομιμοποίησή τους με μια εναλλαγή τρομολαγνικών-σωτηριολογικών λόγων που τα επανεξυψώνουν  στην κοινωνική συνείδηση, μια επιτάχυνση στις διαδικασίες υλοποίησής τους αλλά και στα ίδια τα μεγέθη τους. Επιχειρούμε να ανιχνεύσουμε τις αιχμές εκείνες που διαφοροποιούν τόσο τους  λόγους σχετικά με  τα αναπτυξιακά έργα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι παλαιότεροι δεν παραμένουν ενεργοί (ακριβέστερα πώς οι νέοι συμπλέκονται με τους παλιούς), όσο και την κοινωνική τους πρόσληψη και που επανατοποθετούν τελικά την ανάπτυξη, με όλα τα συμφραζόμενά της, υλικά και συμβολικά, σε ένα κατεξοχήν πεδίο εξαίρεσης.

 

Ταυτόχρονα με τα τοπικά αναπτυξιακά έργα (μπαζώματα ρεμάτων, ανάπλαση πλατειών, εμπορικά καταστήματα κλπ) συμβαίνουν, με διαδικασίες express, έργα μεγάλης κλίμακας, όπως οι γεωτρήσεις υδρογονανθράκων, η παραχώρηση χιλιάδων στρεμμάτων του Ελληνικού για κατασκευή ειδικής ζώνης κατοικιών και εμπορευμάτων, η πώληση εκατοντάδων στρεμμάτων στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής για τουριστική ανάπτυξη, η ευρεία αξιοποίηση-περίφραξη των ακτογραμμών και πολλά άλλα. Τα σαρωτικά αναπτυξιακά έργα, που κεφαλαιοποιούν στο μέγιστο τη φύση και τις αξίες της, για να απορροφήσουν αναξιοποίητα, συσσωρευμένα κεφάλαια και να επεκτείνουν τις αγορές, αντικατοπτρίζουν, λόγω των άπειρων συναρθρώσεών μας με το φυσικό περίγυρο, και μια επιθετική στρατηγική όσον αφορά στη διαμόρφωση των ίδιων των χαρακτηριστικών της ζωής. Οι κάτοικοι της Β.Α. Χαλκιδικής είναι υποχρεωμένοι να εισπνέουν αέρα υψηλής συγκέντρωσης σε σκόνη, να πίνουν νερό μολυσμένο με τοξικά απόβλητα από τα μεταλλεία, να ζουν πλέον σε χωριά δίπλα στις εγκαταστάσεις της Ελληνικός χρυσός... Τελικά, η ίδια η δυνατότητα για ζωή τίθεται εν αμφιβόλω.

 

Σημαντικός είναι ο ρόλος κάποιων θεσμικών αναδιαρθρώσεων (π.χ. δημιουργία ΤΑΙΠΕΔ) μέσα από τις οποίες αναγνωρίζονται αφενός οι κατευθύνσεις ως προς τη λειτουργία του νεοφιλελεύθερου κράτους και αφετέρου  η εγκαθίδρυση ενός νέου καθεστώτος περιφράξεων.

 

Αξιοσημείωτες είναι επίσης και οι διαφοροποιήσεις σε ιδεολογικό  επίπεδο. Αν παλιότερα οι αναπτυξιακές δραστηριότητες θεωρητικοποιούνταν με όρους μιας θριαμβολογικής, ανθρώπινης κατακυρίευσης της φύσης, αυτά σε περιβάλλον κρίσης θεωρούνται ξεπερασμένα. Η ανάπτυξη θα σώσει από τη φτώχεια, θα μας βγάλει από τη δυσχερή θέση κατωτερότητας στην οποία περιήλθαμε με τις δανειακές συμβάσεις. Οι συναινέσεις πλέον εκβιάζονται μέσα από την ίδια την επανανοηματοδότηση της φτώχειας ως προσωπικής ευθύνης, και με τα σώματα καταστολής πάντα σε επαγρύπνηση. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η σύμμιξη εθνικών-αναπτυξιακών λόγων για τη διαμόρφωση της απαιτούμενης εθνικής ομοθυμίας στην υλοποίηση των αναπτυξιακών-νεοφιλελεύθερων προγραμμάτων σε περιβάλλον συστημικής κρίσης.

 

Οι κοινωνικοί αγώνες ωστόσο που δόθηκαν και συνεχίζουν να δίνονται, τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, αποτελούν αναμφισβήτητα ανάχωμα στα σχέδια των κυρίαρχων και πάντα αλλάζουν τη ροή της ιστορίας, πετυχαίνοντας τόσο υλικά όσο και συμβολικά ρήγματα στο μονόλογο της καπιταλιστικής ερημοποίησης.

 

Μετά τη σύντομη εισηγητική τοποθέτηση του Θερσίτη για την ανάπτυξη σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, θα γίνει ενημέρωση από αγωνιζόμενους κατοίκους της Β.Α. Χαλκιδικής για την εξέλιξη των δραστηριοτήτων των εταιριών Ελληνικός Xρυσός- Eldorado Gold, για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αγώνα των κατοίκων και για τις προεκτάσεις του συγκεκριμένου "έργου" πάνω στη ζωή τους. Θα ακολουθήσει συζήτηση-ανταλλαγή σκέψεων και προβληματισμών, ενώ στη συνέχεια θα προβληθεί βίντεο από τον αγώνα των κατοίκων, ενάντια στην ανάπλαση του Παπαστράτειου πάρκου στο Αγρίνιο.

 

Κυριακή 22/6/14, στις 7μ.μ. στην ελιά του Πεισίστρατου, Άγ. Ανάργυροι