Πάλι τα ίδια; Ε, όχι ακριβώς...
1. Οι εκλογές ανέκαθεν αποτελούσαν το σημείο επανανομιμοποίησης του Συστήματος διαμέσου της φενακισμένης "λαϊκής βούλησης". Ταυτόχρονα, ειδικά σε περιόδους με ισχυρό κοινωνικό και ταξικό ανταγωνισμό ή με μια διάχυτη και αμφίσημη κοινωνική δυσφορία -όπως καλή ώρα η περίοδος που ζούμε- οι εκλογές αποτελούσαν τη διέξοδο στην κανονικότητα, την επιστροφή στη θεσμική ομαλότητα. Η αστική δημοκρατία απαιτεί για τον "κυρίαρχο λαό" την ακύρωση κάθε δυνατότητας του κοινωνικού ανεξέλεγκτου, κάθε δυνατότητας κοινωνικού αυτοκαθορισμού. "Ανασύροντας" 2 αιώνων αναρχικής-αντιεξουσιαστικής πράξης και θεωρίας αναφορικά με τις εκλογές θα μπορούσαμε κοντολογίς να συμπυκνώναμε και να τελειώναμε στο διαχρονικό (και ίσως στην παρούσα συγκυρία ποτέ πιο εύστοχο): οι εκλογές είναι η δυνατότητα να επιλέγεις ποιος θα κρατάει το μαστίγιο στη γαλέρα της καθημερινότητάς σου. Χρειάζεται όμως να δούμε αυτό το διαχρονικό αναρχικό αξίωμα -πέρα από την ίδια του την ιστορική επιβεβαίωση- μέσα και από το πρίσμα της σημερινής συγκυρίας.
2. Στη συγκεκριμένη συγκυρία, ο ελληνικός κρατικός-καπιταλιστικός σχηματισμός, μέσω του αριστερού-σοσιαλδημοκρατικού του πυλώνα, μπόρεσε μέσα σε 7 μήνες να δώσει ζωή σε ένα σύστημα πολιτικής αντιπροσώπευσης που φυτοζωούσε καθώς και το ίδιο βυθιζόταν στην περιδίνηση της κρίσης: η "ελπίδα που έρχεται" ήταν το φιλί της ζωής για ένα πολιτικό σύστημα που αδυνατούσε να βρει διόδους ισχυρής κοινωνικής νομιμοποίησης. Ήταν μια περίοδος -ένα μεταβατικό στάδιο- συνολικής θεσμικής και πολιτικής ανασυγκρότησης του "κόσμου της αντιπροσώπευσης" ώστε 7 μόλις μήνες αριστερής ελπίδας και διακυβέρνησης, να μπορούν να παραγάγουν σήμερα το κατάλληλο πεδίο συστημικής σταθερότητας και απαλοιφής των κοινωνικών ταξικών κλυδωνισμών, για να ξαναέχουμε μια γιορτή της δημοκρατίας με έναν αναβαπτισμένο "πολιτικό κόσμο": από τη δεξιά που ψαρεύει στα γνώριμα νερά του κοινωνικού κανιβαλισμού, το wannabe "αποκαθαρμένο" ΠΑΣΟΚ, το φιλελεύθερο τίποτα του Ποταμιού, την αριστερά που προσπαθεί να βρει "ρεαλιστικές" αντιμνημονιακές λύσεις διεξόδων, μέχρι την άλλη αριστερά -αυτήν της ρήξης- όπου ρήξη εννοεί ότι δεν προκαλεί τριγμούς στην είσπραξη κομματικής υπεραξίας και ποδηγέτησης των αγώνων. Και βέβαια, ας μην ξεχνάμε την ακροδεξιά των ΑΝΕΛ που γεύτηκε τη γλυκιά εξουσία και τους ναζί της Χρυσής Αυγής που φοβισμένη στην αρχή της αριστερής διακυβέρνησης μήπως και δεχτεί περαιτέρω πρέσινγκ, σιγά σιγά συνέρχεται και ενσωματώνεται στην πολιτική ομαλότητα απλά ακονίζοντας με υπομονή και "διακριτικότητα" τα ανώνυμα παρακρατικά της μαχαίρια. Η χρυσή αυγή περιμένει τον "νέο" συστημικό ρόλο που θα της δοθεί για να τον επιτελέσει με στρατιωτική πειθαρχία.
Επίσης η αλλαγή του "ύφους" της κυβέρνησης, η σημειολογική πάλη στο πεδίο μιας φαινομενικότητας -από την κατάργηση του 5ευρου στα νοσοκομεία, τα φιλελεύθερα νομοθετήματα που έδιναν "ανάσες" (νόμος για την ιθαγένεια, νόμος για τις φυλακές κτλ) ως τη "διακριτική " απόσυρση του δόγματος μηδενικής ανοχής των κατασταλτικών δυνάμεων, δεν ήταν "νίκες των κοινωνικών κινημάτων" ή αρχή αντιστροφής των "συσχετισμών". Το αντίθετο μάλιστα: η άνοδος του Σύριζα στην εξουσία ήταν η παγίωση της οπισθοχώρησης των κινημάτων, ήταν η άρση της ορμής της κοινωνικής χειραφέτησης και η συντριπτική νίκη της κουλτούρας της ανάθεσης. Γιατί όταν "καλέστηκε" ο κοινωνικός ριζοσπαστισμός να πάρει θέση στο δρόμο, απέναντι σε σημαντικά ζητήματα, όχι απλά ήταν πλαδαρός, δεν ήταν καν εκεί: από την αλληλεγγύη στον αγώνα των κατοίκων στις Σκουριές, την ψήφιση του μνημονίου τον Ιούλη και τον Αύγουστο, το ζήτημα των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών και της δολοφονικής πολιτικής του ελληνικού κράτους και της Ευρώπης-φρούριο (όπου εμφανίστηκε κατά βάση με μορφή επιμελητείας, εκεί που οι ΜΚΟ και το κράτος δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν). Και το θλιβερότερο είναι πως πολύς κόσμος του αγώνα επένδυσε -σαν να ήταν μνημειώδες πολιτικό και κοινωνικό κεφάλαιο- στη "μάχη" ενός εύκολου, θυμικού, διαταξικού και εθνοκεντρικού ΟΧΙ στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου.
3. Το ότι η δημοκρατία ποντάρει στην εκλογική διαδικασία για να μπορέσει να ξανακερδίσει ανάσες κοινωνικής νομιμοποίησης, δεν σημαίνει πως αυτόματα θα τα καταφέρει. Η "αγωγή της ελπίδας" φαίνεται να απέδωσε, αλλά παραμένει γρίφος το αν η τρέχουσα "αγωγή της ματαιότητας" θα αποδώσει και αυτή τα αναμενόμενα. Το σημείο σύμπτωσής τους είναι η παραγωγή κοινωνικής αδράνειας, αλλά διαφέρουν στην ποιότητα των αδρανών δυνάμεων που παράγουν. Η ρευστότητα της κοινωνικής δυσφορίας μπορεί να απέκτησε σώμα με "ελπίδες", αλλά καθώς αυτές αποδείχτηκαν φρούδες, δύσκολα θα στερεοποιηθεί ουσιαστικά με "δίκαιους και καθαρούς" διαχειριστές: η λεγόμενη "μνημονιακή" πραγματικότητα με τις αντιθέσεις και τις ρηγματώσεις που προκαλεί όχι μόνο στο κοινωνικό πεδίο αλλά και στο πεδίο των ενδοκυριαρχικών ανταγωνισμών, χρειάζεται κάτι παραπάνω από τεχνοκρατική διαχείριση των κοινωνιών και ευχολόγια καλύτερων ημερών που έρχονται. Και όσο τα συστημικά αδιέξοδα θα επιλύνονται απλά με το να φορτώνονται στις πλάτες των καταπιεσμένων, τόσο η εξίσωση της κυριαρχικής σταθερότητας θα παραμένει δυσεπίλυτη.
4. Τα τελευταία χρόνια οι "εκπλήξεις" και η βιαιότητα των πραγμάτων που αλλάζουν σε όλα τα επίπεδα, προκαλούσαν όχι απλά δυσκολία στη χάραξη σταθερών προοπτικών (για την υπόθεση της ατομικής και κοινωνικής απελευθέρωσης) αλλά και ένα συνολικότερο μούδιασμα που γινόταν ασφυξία καθώς οπισθοχωρούσε ο κοινωνικός ριζοσπαστισμός και τη θέση του καταλάμβανε η παραίτηση και η ανάθεση (με τις θεσμικές της αντιπροσωπεύσεις). Αν και οι κυρίαρχοι δεν θα πάψουν ποτέ να μας εκπλήσσουν με τον μακιαβελισμό τους, είναι ξεκάθαρο το πεδίο των σημείων όπου θα επιδιωχθεί από τους κυρίαρχους η χάραξη νέων υποτελειών (και απόσπασης κοινωνικών συμμαχιών): το ζήτημα των προσφυγικών ροών και της αστυνομο-ανθρωπιστικής τους διαχείρισης παράλληλα με το ακόνισμα του εθνοκεντρισμού και του κοινωνικού κανιβαλισμού, το ζήτημα της περαιτέρω επίθεσης στον "κόσμο της εργασίας", το ζήτημα της μετατροπής τεράστιων κοινωνικών κομματιών ντόπιων και μεταναστών σε "αόρατες" τάξεις που θα ζουν εγκλωβισμένες και αποκλεισμένες σε φυλακές προνοιακών επιδομάτων, το ζήτημα της διαχείρισης και περίφραξης με όρους λεηλασίας -υπό την σκέπη του ιδεολογήματος της αναγκαιότητας της ανάπτυξης- κάθε σπιθαμής "ελεύθερου χώρου" είτε αφορά το μητροπολιτικό πεδίο είτε αφορά το φυσικό περιβάλλον...
5. Τι άλλο από αποχή; Τι άλλο από επιστροφή στους δρόμους; Τι άλλο από πείσμα για να διαλύσουμε την κούραση; Τι άλλο από την επιστροφή στην σαγήνη της ρήξης με την κανονικότητα και του ανεξέλεγκτου; Τι άλλο από αλληλεγγύη και αυτοοργάνωση;
18/9/2015
Θερσίτης