[Κείμενο, με αφορμή την αντιφασιστική συναυλία που θα πραγματοποιηθεί στον πευκώνα Αγίων Αναργύρων στις 22 Ιούνη 2013, σχετικά με τα έργα που συνετέλεσαν στην καταστροφή των 4/5 της έκτασης του πευκώνα, τις αντιστάσεις των εφτά χρόνων αλλά και την "επανεμφάνιση" των αντιστεκόμενων στο κομμάτι του πευκώνα που διατηρήθηκε ακέραιο.]
Πευκώνας Αγίων Αναργύρων: εφτά χρόνια λεηλασίας και αιώνιες στιγμές αντίστασης
Η εγκληματική επέλαση του ιδεολογήματος της ανάπτυξης στις γειτονιές μας αποτυπώθηκε παραδειγματικά για εφτά ολόκληρα χρόνια πάνω στο σώμα ενός από τους βασικούς πνεύμονες πρασίνου της ευρύτερης περιοχής. Εφτά ολόκληρα χρόνια η καταστροφή ενός ελεύθερου χώρου με την υπογραφή του ελληνικού κράτους, της εταιρείας σιδηροδρόμων, της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κατασκευαστικής JP ABAΞ, βαφτίστηκε αρχικά ως «βιώσιμη ανάπτυξη», ακολούθως ως «πράσινη ανάπτυξη» και σήμερα ως «έργο πνοής». Εφτά ολόκληρα χρόνια, η υποκρισία της εξουσίας ξεπέρασε κάθε όριο, αφού με πρόσχημα την ανάπτυξη στην ουσία, το έργο, συνέβαλε στην υποβάθμιση μιας ολόκληρης γειτονιάς και κατ’ επέκταση στην υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής στην ευρύτερη περιοχή αφού πλέον ισοπεδώθηκε -στο μεγαλύτερό του μέρος- ένας από τους ήδη λιγοστούς εναπομείναντες χώρους πρασίνου.
Το εγκληματικό αυτό έργο είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή των 4/5 της συνολικής έκτασης του πευκώνα. Ένας μικρός απολογισμός μετράει 800 περίπου κομμένα δέντρα, αποψίλωση όλης της φυσικής βλάστησης από τις Τρεις Γέφυρες έως τον Πύργο Βασιλίσσης (Ανάκασα), τσιμεντοποίηση όλων των προαναφερόμενων εκτάσεων και αντικατάσταση του πρασίνου με περίφραχτες παιδικές χαρές, γήπεδα 5x5, γκαζόν και παρτέρια για να ξεγελιόμαστε με τα χρώματα από τις ορτανσίες και τα φύλλα από τις πικροδάφνες. Εκεί που έως τώρα υπήρχε ένα δάσος τώρα υπάρχει ένας περιφραγμένος, αποστειρωμένος και φωταγωγημένος αστικός κήπος με θαμνώδη φυτά και μικρά δέντρα που αδυνατούν να αναπτυχθούν πάνω από τα μπετά του τούνελ των υπογειοποιημένων γραμμών...
Από το φθινόπωρο του 2006, όταν και ξεκίνησαν τα τοπικά έργα στο πλαίσιο της αναδιαμόρφωσης του αστικού σιδηροδρομικού δικτύου, η φρικαλέα ωμή βία της ανάπτυξης διατήρησε το απαραίτητο χαμηλό προφίλ για να μην προκαλέσει και τις αντίστοιχες αντιδράσεις των κατοίκων. Με συμμάχους μάλιστα τους κατά καιρούς δημάρχους των Αγίων Αναργύρων, οι σχεδιαστές του έργου έπραξαν τα πάντα για να πείσουν την τοπική κοινωνία ότι το έργο γίνεται για το καλό της. Για να μπορεί δηλαδή ο... ταλαιπωρημένος δημότης Αγίων Αναργύρων να παίρνει το τραίνο έξω από το σπίτι του και να πηγαίνει στη δουλειά του, να κάνει και τα ψώνια του. Ένα τραίνο βέβαια που περνά κάθε μια ώρα βαφτίστηκε ως η ύψιστη αυτή κοινωνική ανάγκη στο όνομα της οποίας έπρεπε να βιαστεί μια ολόκληρη γειτονιά.
Από το φθινόπωρο του 2006, τα καθρεφτάκια και οι χάντρες για τους ιθαγενείς άλλαζαν ανάλογα με την εποχή και τις κυβερνήσεις. Οι δήμαρχοι και οι τοπικές κομματικές παρατάξεις αρκέστηκαν στα παζάρια για τα αντισταθμιστικά οφέλη, την παραχώρηση δηλαδή ορισμένων εκτάσεων στο δήμο ο οποίος θα αναλάμβανε να αποκαταστήσει το πράσινο που ξεριζώθηκε. Οι πολύχρωμες γλάστρες στη νησίδα της λεωφόρου Δημοκρατίας μαρτυρούν την πιο «ποπ» εκδοχή του κυνισμού και της υποκρισίας των τοπικών αρχόντων αλλά και φυσικά την αντίληψή τους για τα δάση, τα πάρκα και τους δημόσιους χώρους. Η γειτονιά δεν έχασε απλά το δέντρο, έχασε το δάσος και οι τοπικοί άρχοντες φρόντισαν να το αντικαταστήσουν με γλάστρες, θάμνους και ζαρντινιέρες...
Σε πείσμα των καιρών και κόντρα στην κοινωνική σιωπή που πήγαζε από την προσδοκία πως η περιοχή θα εξελιχθεί σε έναν θέρετρο χρήματος και καταναλωτισμού (sic!), ο αγώνας ενάντια στον αφανισμό του πευκώνα ήταν μακρύς και αδιάλλακτος. Πορείες, παρεμβάσεις και σαμποτάζ ενάντια στις μηχανές και το ιδεολόγημα της ανάπτυξης ήταν μια διαρκής πραγματικότητα στην περιοχή. Επιπλέον, η οικειοποίηση του πευκώνα από τον κόσμο του αγώνα, του έδωσε μια διαφορετική λειτουργία και μια διαφορετική προοπτική από το γκρίζο των δημάρχων και των εργολάβων. Ο πευκώνας δοκιμάστηκε για χρόνια ως ένας χώρος ελευθερίας, ένας χώρος δίχως εμπόρους, διαχειριστές και επιτηρητές. Οι ετήσιες τριήμερες εκδηλώσεις του Θερσίτη ήταν μέρος αυτής της οικειοποίησης και της επανοηματοδότησης των δημόσιων χώρων.
Εφτά χρόνια μετά, στο πλαίσιο της αντιφασιστικής συναυλίας της 22 Ιούνη 2013, θα βρεθούμε μαζί με άλλους συντρόφους-ισσες, φίλους/ες λίγα μέτρα παραδίπλα από το τσιμεντοποιημένο –πλέον- μέρος του πευκώνα. Θα βρεθούμε στο κομμάτι του άλσους που έμεινε ακέραιο για να εξυπηρετήσει προφανώς την πράσινη βιτρίνα των τοπικών αρχόντων από τη λεωφόρο Δημοκρατίας. Και θα έχουμε μαζί μας εκείνη τη φόρτιση, εκείνη την συγκίνηση που κουβαλά ο καθένας και η καθεμιά που βρέθηκε στα τριήμερα του Θερσίτη, στα τριήμερα που μοιραστήκαμε το χώρο και το χρόνο, τις προβολές και τις συζητήσεις, τα θεατρικά και τις θεματικές εγκαταστάσεις, τους προβληματισμούς και την κριτική, τις πρωτοβουλίες και τις συμπράξεις... Στα τριήμερα που μοιραστήκαμε το δάσος, τις σκιές, τα παγκάκια, στα τριήμερα που συγκατοικήσαμε με τα πουλιά, στα τριήμερα που καήκαμε από τον καύσωνα και βραχήκαμε από τα μπουρίνια...
Εφτά χρόνια μετά θα ξαναβρεθούμε στον πευκώνα όχι μόνο ενάντια στο φασισμό αλλά κι ενάντια σε κάθε τι που πρεσβεύει και προωθεί ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός. Σε μια περίοδο που φυσάει ακόμη ο αέρας της εξέγερσης στη γείτονα Τουρκία (μια εξέγερση που γεννήθηκε με αφορμή τη δημοσιοποίηση των σχεδίων ανάπλασης και καταστροφής ενός αντίστοιχου πάρκου στην Ισταμπούλ), σε μια περίοδο που αυξάνεται η επιθετικότητα της εξουσίας προς τους ελεύθερους χώρους (αφού πλέον αυτοί δεν έχουν καμιά αξία πέραν του κέρδους και της καταστολής), σε μια περίοδο που πάρκα, δάση, αέρας, γη και νερό γίνονται στοιχεία προσόδου και καταπίεσης, εμείς συνεχίζουμε με την ίδια -κι ακόμη μεγαλύτερη- αποφασιστικότητα ενάντια σε ό,τι παράγει εκμετάλλευση και καταπίεση. Με τη δύναμη της κριτικής, τις παρακαταθήκες της αμφισβήτησης, το πείσμα της άρνησης, την ευαισθησία της εξέγερσης...
Θερσίτης,
Ιούνης 2013
[Για να κατεβάσετε το κείμενο σε αρχείο pdf πατήστε εδώ]
[Περισσότερα (κείμενα, φωτογραφίες κ.ά.) για την ζωντανή ιστορία της αντίστασης στον αφανισμό του πευκώνα εδώ: 1, 2, 3, 4, 5, 6]
[Από παλαιότερη συναυλία στον πευκώνα Αγίων Αναργύρων]