Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μετάφραση κειμένου από τους Crimethinc (http://crimethinc.com/texts/r/bluefuse/), μια αναρχική κολεκτίβα στις ΗΠΑ. Η μετάφρασή του έγινε, όχι γιατί υπάρχει πλήρης ταύτιση με τα περιεχόμενα και την ανάλυσή του, αλλά γιατί αποτελεί μια κατάθεση, ένα βλέμμα, μια πρόταση στα γεγονότα από τους εκεί αγωνιζόμενους-ες. Και ο λόγος των εκεί αγωνιζόμενων μας είναι αναγκαίος για να γεφυρώνουμε τις γεωγραφικές μας αποστάσεις...
Το κείμενο μεταφράστηκε και μοιράστηκε στην εκδήλωση του Θερσίτη την Παρασκευή 18/12/2014.
Η λεπτή μπλε γραμμή είναι ένα αναμμένο φυτίλι [1]
Δεν θα έπρεπε να προκαλεί καμία έκπληξη το ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Saint Louis αρνήθηκε την άσκηση δίωξης στον Darren Wilson, τον αστυνομικό που δολοφόνησε τον Michael Brown τον περασμένο Αύγουστο στο Ferguson του Missouri. Διάφοροι πολιτικοί και μέσα μαζικής ενημέρωσης είχαν κοπιάσει για να προετοιμάσoυν το κοινό για μια τέτοια απόφαση, μήνες πριν. Γνώριζαν εκείνο που οι φλογεροί φιλελεύθεροι και οι ηγέτες των κοινοτήτων δεν έχουν ακόμη καταλάβει: ότι ο μόνος ικανός τρόπος για να διατηρηθεί η κοινωνική τάξη, είναι στο να παραχωρείται εν λευκώ στην αστυνομία, η δυνατότητα να εκτελεί μαύρους κατά βούληση. Σε αντίθετη περίπτωση, θα ήταν αδύνατο να διατηρηθούν οι φυλετικές και οικονομικές ανισότητες που είναι θεμελιώδους σημασίας για αυτήν την κοινωνία. Σε πείσμα της γενικευμένης κοινωνικής οργής, ακόμη και με το κόστος των πιθανών λεηλασιών και εμπρησμών, το νομικό σύστημα θα προστατεύει πάντα τους αστυνομικούς από τις συνέπειες των πράξεών τους –γιατί απλά χωρίς αυτές δεν θα μπορούσε το ίδιο να υπάρξει.
Η ετυμηγορία των ενόρκων δεν είναι μια αποτυχία του συστήματος δικαιοσύνης, αλλά ένα μάθημα για την στοιχειώδη λειτουργία του. Ομοίως, η αναταραχή που διασπείρεται από το Φέργκιουσον δεν είναι μια τραγική αποτυχία να διοχετεύτει η διαμαρτυρία σε «παραγωγικές ατραπούς», αλλά ένα σημάδι της μορφής που όλα τα μελλοντικά κοινωνικά κινήματα θα πρέπει να πάρουν, για να έχουν την ελάχιστη ευκαιρία να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα ίδια τα προβλήματα που τα γεννούν.
Μια οικονομία με αποκλειστικό γνώμονα το κέρδος, δημιουργεί συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Από την εποχή της δουλείας, αυτή η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί με την εφεύρεση των «λευκών προνομίων»- μια δωροδοκία για να αποθαρρυνθεί οποιαδήποτε αίσθηση κοινών συμφερόντων των φτωχών λευκών με τους φτωχούς μαύρους. Αλλά όσο περισσότερες είναι ανισορροπίες σε μια κοινωνία-φυλετικές, οικονομικές κτλ- τόσο μεγαλύτερη η δύναμη που χρειάζεται για να επιβληθούν.
Αυτό εξηγεί τη στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας. Δεν είναι απλά ένας τρόπος για να διατηρηθεί η κερδοφορία του στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Με το ίδιο τρόπο που ήταν αναγκαίο να αναπτυχθούν στρατεύματα σε όλο τον κόσμο για την εξασφάλιση των πρώτων υλών που κρατούν την οικονομία στη ζωή, έτσι καθίσταται αναγκαίο το να αναπτυχθούν στρατεύματα στο έδαφος των ΗΠΑ για να διατηρηθεί η άνιση κατανομή των πόρων στο εσωτερικό. Όπως ακριβώς τα μέτρα λιτότητας που πρωτοεφάρμοσε το ΔΝΤ στην Αφρική, την Ασία και τη Νότια Αμερική, αρχίζουν να εμφανίζονται στις πιο πλούσιες χώρες του πρώτου κόσμου, έτσι και οι τεχνικές διαχείρισης της «απειλής» και της αντιεξέγερσης -που εγκαινιάστηκε εναντίον των Παλαιστινίων, των Αφγανών και των Ιρακινών- τώρα στρέφονται εναντίον των πληθυσμών των χωρών των εισβολέων. Ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρίες που δραστηριοποιήθηκαν στην Πεσαβάρ[2] εργάζονται τώρα στο Ferguson, παράλληλα με τα θωρακισμένα στρατιωτικά οχήματα που παρέλαυναν στη Βαγδάτη. Προς το παρόν, αυτό σήμερα περιορίζεται στις φτωχότερες και πιο «μαύρες» γειτονιές, αλλά ό, τι σήμερα φαντάζει ως εξαίρεση στο Φέργκιουσον, θα είναι μια κοινοτοπία σε όλη τη χώρα αύριο.
Αυτό εξηγεί επίσης γιατί οι αγώνες ενάντια στην αστυνομία έχουν λάβει κεντρική σημασία στη συλλογικό φαντασιακό την τελευταία δεκαετία. Η αστυνομία είναι η πρώτη γραμμή του καπιταλισμού και του ρατσισμού σε κάθε αγώνα. Ίσως δεν θα μπορούσε ποτέ κανείς να δει δια ζώσης έναν CEO (Διευθύνων Σύμβουλος) ο οποίος κερδίζει κάνοντας fracking[3] στα αποθέματα νερού, αλλά θα δει σίγουρα την αστυνομία να διαλύει τη διαμαρτυρία εναντίον του. Μπορεί να μην συναντήσει κάποιος τον διευθυντή τραπέζης ή τον ιδιοκτήτη που προχωρά σε έξωση, αλλά θα δει σίγουρα τον σερίφη που έρχεται να κατασχέσει το σπίτι ή να το εκκενώσει. Επίσης όντας κάποιος μαύρος, ποτέ δεν θα μπορούσε να εισέλθει τις περίφρακτες γειτονιές αυτών που επωφελούνται περισσότερο από τα λευκά προνόμια, αλλά θα συναντήσει σίγουρα τους απροκάλυπτα ρατσιστές αστυνομικούς οι οποίοι θα τον ελέγξουν, απειλήσουν και συλλάβουν.
Οι αγώνες των πολιτικών δικαιωμάτων δύο γενιές πριν, έχουν μετουσιωθεί σε αγώνες ενάντια στην αστυνομία: σήμερα, ένας μαύρος μπορεί να γίνει πρόεδρος, αλλά είναι εκθετικά πιο πιθανό να δολοφονηθεί από έναν όργανο του νόμου. Οι εργατικοί αγώνες πριν από μια γενιά έχουν μετουσιωθεί σε αγώνες ενάντια στην αστυνομία: στη θέση της σταθερής απασχόλησης, ένας πληθυσμός που καθίσταται αναλώσιμος από την παγκοσμιοποίηση και την (τεχνολογική) αυτοματοποίηση μπορεί να ενσωματωθεί στη λειτουργία της οικονομίας μόνο όταν βρίσκεται υπό την απειλή των όπλων. Αυτό που ήταν κάποτε τα αφεντικά για τους εργαζόμενους, είναι πλέον η αστυνομία για τους επισφαλείς και τους ανέργους.
Συμπερασματικά από όλα αυτά, δεν αποτελεί έκπληξη πως η αστυνομική βία αποτέλεσε τον πυροκροτητή για τις μεγαλύτερες κοινωνικές ταραχές, κινήματα και επαναστάσεις των τελευταίων χρόνων:
Οι ταραχές που συγκλόνισαν την Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2008, εγκαινιάζοντας μια εποχή παγκόσμιας αντίστασης κατά των μέτρων λιτότητας, πυροδοτήθηκαν από την αστυνομική δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.
Στο Όκλαντ, οι ταραχές ως απάντηση στη δολοφονία από την αστυνομία του Oscar Grant στις αρχές του 2009, έθεσαν τις βάσεις για την περιοχή του Bay Area στο να φιλοξενήσει το κορυφαίο από τα Occupy αλλά και άλλα μικρότερης εμβέλειας κινήματα.
Η ημέρα της διαμαρτυρίας που προκάλεσε την αιγυπτιακή επανάσταση του 2011 είχε προγραμματιστεί για την Εθνική Ημέρα της Αστυνομίας, την 25η Ιανουαρίου, από τη σελίδα στο Facebook «Είμαστε Όλοι Khaled Said», η οποία ήταν αφιερωμένη σε νεαρό που σκοτώθηκε από την αστυνομία.
Το «Occupy Wall Street» δεν τράβηξε την προσοχή μέχρι να κυκλοφορήσουν τα πρώτα πλάνα από τις επιθέσεις της αστυνομίας στα τέλη Σεπτεμβρίου 2011.
Η αστυνομία επιχείρηση εναντίον του «Occupy Oakland», στην οποία οι αστυνομικοί έσπασαν το κρανίο του βετεράνου του πολέμου στο Ιράκ Scott Olsen, έφερε το κίνημα Occupy στο αποκορύφωμά του, προκαλώντας τον αποκλεισμό του λιμανιού του Όκλαντ.
Το 2013, οι διαμαρτυρίες για την αύξηση των ναύλων στις αστικές μεταφορές στη Βραζιλία και η Αντίσταση στο Gezi στην Τουρκία, αποτελούν δύο παραδείγματα του πως γίνεται η μετάσταση από ένα μονοσήμαντο κοινωνικό ζήτημα σε μια μαζική εξέγερση, ως αποτέλεσμα της αδέξιας αστυνομικής καταστολής.
Το ίδιο συνέβη και στην Ανατολική Ευρώπη, πυροδοτώντας την ουκρανική επανάσταση στα τέλη του 2013 και την βοσνιακή εξέγερση του Φεβρουαρίου του 2014.
Πολλές πόλεις των ΗΠΑ βίωσαν μια σειρά ανεβασμένης έντασης εξεγέρσεων εναντίον των αστυνομικών δολοφονιών, με αποκορύφωμα την εξέγερση στο Φέργκιουσον μετά τη δολοφονία του Michael Brown.
Δεν είναι μόνο το ότι η αστυνομία καλείται να αναλάβει την καταστολή κάθε κίνησης που επαπειλεί την κυρίαρχη κατανομή της εξουσίας (αν και αυτή είναι μια παντοτινή αλήθεια). Στην ουσία, είναι η ίδια η καταστολή που παράγει τα σημεία ανάφλεξης των εξεγέρσεων.
Η αστυνομία δεν μπορεί να βασιλεύει μόνο με την ωμή ισχύ. Οι αστυνομικοί δεν μπορούν να είναι παντού την ίδια στιγμή αλλά και προερχόμενοι από το ίδιο το κοινωνικό σώμα το οποίο καταστέλλουν, δεν μπορούν αποκλειστικά και μόνο να αντεπεξέλθουν στις συγκρούσεις μόνο με στρατιωτικούς όρους. Ακόμα περισσότερο από την ωμή ισχύ, χρειάζονται κοινωνική νομιμοποίηση και μια εικόνα/αίσθηση του άτρωτου. Σε όποιο από αυτά τα δύο πεδία υπάρχει έλλειμμα, ισοσκελίζεται με τον γιγαντισμό του άλλου. Κι όταν χάνουν και τα δύο, όπως έχει συμβεί σε όλες τις ταραχές που περιγράφηκαν προηγουμένως, ανοίγει ένα παράθυρο σε εκείνη την δυνατότητα – όπως στην Ταχρίρ ή την πλατεία Ταξίμ, στο Occupy, στο κατειλημμένο QT[4] στο Ferguson τον περασμένο Αύγουστο, – να φανταστούμε ένας κόσμο χωρίς τα όρια και τις ανισορροπίες που η εξουσία επιβάλλει. Αυτό το παράθυρο παραμένει ανοικτό μέχρι τη στιγμή που η αστυνομία είναι σε θέση να αποκαταστήσει το προσωπείο του άτρωτου είτε να απονομιμοποιήσει την βία που απαιτείται από τους εξεγερμένους για να αντιμετωπίσουν την αστυνομία, όπως έκανε καλή ώρα ο Chris Hedges[5], ή αλλιώς να επανανομιμοποιήσει την ίδια την αστυνόμευση.
Η επανανομιμοποίηση μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Κατά τη διάρκεια του Occupy, πήρε τη μορφή της ρητορικής ότι η αστυνομία είναι κομμάτι του 99%[6] -επιχείρημα που κάλλιστα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για την Κου Κλουξ Κλαν. Στην Αίγυπτο, οι διαδηλωτές ανέτρεψαν αρκετές κυβερνήσεις στη σειρά μόνο για να βρεθούν αντιμέτωποι ξανά και ξανά με την ίδια αστυνομία και στρατό, κάθε φορά επανανομιμοποιημένοι από την κυβερνητική αλλαγή. Με αυτόν τον τρόπο έγινε ορατό πως το πρόβλημα ήταν ο ίδιος ο θεσμός της αστυνόμευσης και όχι μια συγκεκριμένη διακυβέρνηση. Στην ουκρανική επανάσταση, όταν η αστυνομία ηττήθηκε, οι ίδιες οι «δυνάμεις αυτοάμυνας» που την είχαν κατατροπώσει ανέλαβαν το ρόλο της, εκτελώντας τον πανομοιότυπα με τους προκατόχους του. Εκκλήσεις για "περιφρούρηση-αυτοαστυνόμευση της γειτονιάς" μπορεί να ακούγονται αθώες, αλλά πρέπει να θυμηθούμε τις «ομάδες επαγρύπνησης» λευκών, που περιπολούσαν στη Νέα Ορλεάνη μετά τον τυφώνα Κατρίνα. Η αστυνόμευση, σε κάθε της μορφή, αναπαράγει δομικά το ρατσισμό και την ανισότητα. Θα ήταν καλύτερα λοιπόν να μιλήσουμε για το πώς να ξεφορτωθούμε τους λόγους που οδηγούν στην υποτιθέμενη κοινωνική ανάγκη της αστυνόμευσης.
Στις διαμαρτυρίες ενάντια στη δολοφονία του Michael Brown, η επανανομιμοποίηση της αστυνομίας έχει λάβει τη μορφή αιτημάτων πχ για την αστυνομική υπευθυνότητα, για συμβούλια ελέγχου από πολίτες, για την εφαρμογή κάμερας πάνω σε κάθε στολή...- λες και πρόκειται η περισσότερη επιτήρηση να είναι κάτι θετικό για αυτούς που είναι πολύ φτωχοί για να την βγάλουν καθαρή με τον νόμο. Είναι αφελές να παρουσιάζεις αιτήματα στις αρχές, που θεωρούν την αστυνομία ουσιώδη και εμάς αναλώσιμους. Αυτό μπορεί μόνο να ενισχύσει από τη μία τη νομιμότητά τους και από την άλλη την παθητικότητα μας, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια κατηγορία θεσμικών διαμεσολαβητών που ενδυναμώνονται όσο εκτονώνουν την κοινωνική ένταση. Θα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες στους διαδηλωτές του Ferguson που αρνήθηκαν να είναι παθητικοί χθες το βράδυ, απορρίπτοντας την εκπροσώπηση και τον ψευδο κοινωνικό διάλογο με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο, αρνούμενοι να αφήσουν κατά μέρος την λύσσα τους...
Γιατί η μόνη δυνατή διέξοδος από αυτήν την κατάσταση είναι να αναπτύξουμε την ικανότητα να οργανωνόμαστε με τους δικούς μας όρους, οριζόντια και αυτόνομα, απογυμνώνοντας την αστυνομία από τη νομιμότητα και καταστρέφοντας την ψευδαίσθηση ότι είναι ανίκητη. Αυτό ήταν το κοινό νήμα μεταξύ όλων σχεδόν των σημαντικών κινημάτων τα τελευταία χρόνια. Αν μάθουμε πώς να το κάνουμε αυτό, μπορούμε να βάλουμε μπροστά τη δική μας ατζέντα, να αμυνόμαστε στην πρακτική των αρχών να "εκκαθαρίζουν" ζωές των νέων ανθρώπων, όπως ο Michael Brown και να δημιουργήσουμε ένα κοινωνικό χώρο στον οποίο δεν θα μπορούν να επιβάλουν τις δομικές ανισότητες μιας ρατσιστικής κοινωνίας. Αν δεν το καταφέρουμε, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η αστυνομία θα συνεχίσει τη θανάσιμο έργο της, και κανείς εισαγγελέας ή σώμα ενόρκων δεν θα μπορεί να την σταματήσει.
[1] Η "λεπτή μπλε γραμμή" είναι ένας όρος στην καθομιλουμένη των ΗΠΑ που αναφέρεται γενικά στην αστυνομία (με θετικό πρόσημο). Η λεπτή μπλε γραμμή -η αστυνομία δηλαδή- συμβολίζει το όριο ανάμεσα στο χάος και την έννομη τάξη.
[2] Πόλη στο ΒΑ Πακιστάν στα σύνορα με το Αφγανιστάν, όπου πραγματοποιούνται μεγάλης κλίμακας "αντιτρομοκρατικές" στρατιωτικές επιχειρήσεις και στις 2 πλευρές των συνόρων.
[3] Νέα μέθοδος άντλησης υδρογονανθράκων ιδιαίτερα επιβαρυντική για τον υδροφόρο ορίζοντα και το υπέδαφος
[4] Μεγάλο εμπορικό κέντρο "Quick Trip" γύρω από το οποίο ξέσπασαν ταραχές αμέσως μετά τη δολοφονία του Mike Brown το οποίο και πυρπολήθηκε.
[5] Αριστερών-φιλελεύθερων καταβολών βραβευμένος δημοσιογράφος
[6] Σύνθημα εμπνευσμένο από την αμερικάνικη αριστερά που αναγνωρίζει ένα κοινό -και διαταξικό- παγκόσμιο πληθυσμό και συμφέρον ενάντια στο 1% των «κακών» CEOs των πολυεθνικών και των συμφερόντων τους.
[Για να διαβάσετε το κείμενο σε αρχείο μορφής Pdf πατήστε εδώ]